സൂഫി ജ്ഞാനം
കേട്ടറിവിനും പഠിച്ചറിവിനും അപ്പുറത്താണ് ധ്യാനാത്മക ജ്ഞാനം. ദ്വീപിലെ സൂഫി പാരമ്പര്യം ജ്ഞാനാത്മക സാംസ്കാരികതയുടെ ഏറ്റവും നല്ല ഉദാഹരണമാണ്. ഇപ്പോഴും നശിക്കാതെ തുടരുന്ന ആ തുടർച്ച ആഴമുള്ള ഒരു സമൂഹമായി നിലനിൽക്കാൻ പ്രാപ്തമാക്കുന്നു. കോലസിരി മാല, കൽവൈര മാല, തൗഹീദ് മാല തടങ്ങി ഒട്ടനേകം ജ്ഞാനാത്മക രചനകൾ നൂറ്റാണ്ടുകൾ മുമ്പ് മുതലെ ദ്വീപുകളിൽ നിന്നും എഴുതപ്പെട്ട് വന്നിട്ടുണ്ട്.

കടൽ പാരമ്പര്യത്തിന്റെ ഉൺമ
കടലറിവുകളും കടലോട്ട ശാസ്ത്രവും കടൽവൈദ്യവും മൽസ്യബന്ധന പാരമ്പര്യവും അവനിൽ വരുത്തിയ തിരിച്ചറിവ് കാരണം ദ്വീപുകളെ ഒരു ഓഷ്യനോ സംരക്ഷണ സമൂഹം എന്ന് വിളിക്കാനാവും. ഒരിക്കലും കടലിനോ അതിന്റെ നിലനിൽപ്പിനോ വിഘാതമാവുംവിധം ദ്വീപുകാർ മൽസ്യബന്ധനം നടത്താറില്ല. അവന്റെയും അവന്റെ പരിസ്ഥിതിയേയും പരിഗണിച്ച് കൊണ്ടാണ് ദ്വീപിലെ മീൻപിടുത്തം എന്നും നിലനിന്നത്. കടൽയാത്രയില്ലാത്തൊരു ജീവിതം അവനില്ലാത്തതുകൊണ്ടു് അവനറിയാതെതന്നെ കടൽ അവന്റെ ജീവിതത്തിൽ കയറി ഇടപെടുന്നു.

ഞാൻ പറഞ്ഞ് വന്നത് ഇത്രയധികം ചരിത്ര സാംസ്ക്കാരിക പാരമ്പര്യമുള്ള ഒരു സമൂഹം അധിനിവേശത്തിനാൽ പൊറുതിമുട്ടുമ്പോൾ എന്താണ് നിസംഗമായി നോക്കി നിൽക്കുന്നതെന്നാണ്. ഈ കാര്യങ്ങൾ വെച്ചുകൊണ്ടാണ് ലക്ഷദ്വീപിന് എന്താണ് വേണ്ടത് എന്ന ചോദ്യം ചോദിക്കേണ്ടത്.
ആദ്യമായി ഞങ്ങളുടെ സാംസ്ക്കാരിക ചരിത്ര സൂക്ഷിപ്പുകളെ സംരക്ഷിക്കാനുള്ള സംവിധാനങ്ങൾ ഉണ്ടാവണം. അവ ഞങ്ങളുടെ വിദ്യാർത്ഥികൾ പഠിക്കുന്ന സിലബസ്സിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുകയും വേണം.

സ്വന്തമായ സിലബസ്സ്
ലക്ഷദ്വീപിന്റെ ഭൂമിശാസ്ത്രവും സംസ്കാരവും ചരിത്രവും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന സിലബസ്സുകൾ അടങ്ങിയ വിദ്യാഭ്യാസ നടത്തിപ്പുകളാണ് വേണ്ടത്. സ്വന്തം ചുറ്റുപാടുകളിൽ നിന്നാണ് കുട്ടി അറിവ് സ്വാംശീകരിക്കേണ്ടതെന്നും മാതൃഭാഷയിലാണ് അവൻ കാര്യങ്ങൾ ഗ്രഹിക്കേണ്ടതുമെന്നൊക്കെയുള്ള ആധുനിക വിദ്യാഭ്യാസ സിദ്ധാന്തങ്ങൾ ദ്വീപുകാർക്ക് അന്യമാണ്. പരമ്പരാഗത നാവികശാസ്ത്രവും കടലറിവുകളും മൽസ്യ ബന്ധന രീതികളും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന പാഠ്യപദ്ധതിയാണ് ദ്വീപുകാർക്ക് വേണ്ടത്. ഡിഗ്രി കോളേജുകളോടൊപ്പം ഫിഷറീസ് ഓഷ്യനോ യൂണിവേഴ്സിറ്റികളാണ് ദ്വീപുകളിൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെടേണ്ടത്.
ഭരണ സംവീധാനത്തിൽ ജനകീയ പങ്കാളിത്തം വേണം.
ലക്ഷദ്വീപിൽ ഉദ്യോഗസ്ഥന്മാർ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്ന രാഷ്ട്രീയവും പഞ്ചായത്ത് സംവീധാനങ്ങളുമാണുള്ളത്.കേന്ദ്രഭരണപ്രദേശമായത് കൊണ്ടുതന്നെ ദ്വീപുകാരെക്കുറിച്ചോ അവരുടെ ജീവിതക്രമത്തെക്കുറിച്ചോ അറിയാത്ത ഉത്തരേന്ത്യൻ അഡ്മിനിസ്ട്രേറ്റർമാരാണ് നാളിതുവരെയായി ദ്വീപുകൾ ഭരിച്ചുവന്നത്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ ദ്വീപിന്റെ ആവശ്യങ്ങൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞ നീക്കങ്ങൾ ഉണ്ടായില്ല. ഐലന്റ് കൗൺസിൽ, പ്രദേശ് കൗൺസിൽ സംവിധാനങ്ങളായിരുന്നു ഒരു പരിധിവരെ അധികാരങ്ങൾ അനുവദിച്ചത്. എന്നാൽ പഞ്ചായത്ത് നിലവിൽ വന്നപ്പോൾ അതിന്റെ നിയമാവലി ഉണ്ടാക്കിയ ഉദ്യോഗസ്ഥൻ നാമമാത്രമായ അധികാരങ്ങളിൽ അതിനെ കുടുക്കിയിട്ടു. സ്വന്തം പ്രദേശത്തിന് എന്താണെന്ന് മനസിലാക്കി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു നേതൃത്ത്വത്തെ വാർത്തെടുക്കാനാണ് രണ്ട് രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികളും ശ്രമിക്കേണ്ടത്. വെള്ളയും വെള്ളയുമിട്ട് സ്റ്റേജിൽ കയറി നിന്ന് അസഭ്യം പറയലല്ല രാഷ്ട്രീയമെന്നും നാടിനും നാട്ടാർക്കും വേണ്ടി സാമൂഹ്യ ബോധത്തോടെയും നീതിപൂർവ്വമായും പ്രവർത്തിക്കലാണ് രാഷ്ട്രീയം എന്നും അവർക്ക് ബോധ്യപ്പെടേണ്ടതുണ്ട്. തിരഞ്ഞെടുപ്പ് രാഷ്ട്രീയത്തിൽ മാത്രം രാഷ്ട്രീയം കാണുന്നവരിൽ നിന്നും മൂല്യബോധമുള്ള മനുഷ്യത്വത്തിലേക്ക് അവരെ പരിവർത്തനപ്പെടുത്തി എടുക്കേണ്ടതുണ്ട്.