സൈന്ധവ് എസ്.എം.
Published: 10 Navomber 2025 കവര്‍‌സ്റ്റോറി
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ്: സ്വാധീനങ്ങളും സവിശേഷതകളും
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസിന്റെ കാലം, ഘടന,പിന്നില്‍ പ്രവര്‍ത്തിച്ചവര്‍, കൃതിയുടെ പില്‍ക്കാല സ്വാധീനങ്ങള്‍, തുടങ്ങിയവയെ സംബന്ധിക്കുന്ന പഠനമാണിത്.
I. ചരിത്രപരമായ അടിത്തറയും നിര്‍മ്മാണ പശ്ചാത്തലവും
ഡച്ച് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനിയുടെ (VOC) താല്‍പര്യങ്ങളും കൊളോണിയല്‍ ശാസ്ത്രവും
പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ മധ്യത്തില്‍, ഏകദേശം 1650-കളില്‍, യൂറോപ്പില്‍ പ്രകൃതിശാസ്ത്രത്തിന് ലഭിച്ച പ്രാധാന്യം, ഡച്ച് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനിയുടെ (VOC) ഏഷ്യയിലെ വ്യാപാര താല്‍പര്യങ്ങളുമായി ചേര്‍ന്നാണ് ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ് (‘മലബാറിലെ ഉദ്യാനം’) എന്ന മഹത്തായ ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ പിറവിക്ക് വഴിയൊരുക്കിയത്(1), (2). അറ്റ്‌ലാന്റിക് കേന്ദ്രീകരിച്ചുള്ള ആഗോള വിനിമയ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയില്‍ (Global exchange economy) വലിയ സ്വാധീനമുണ്ടായിരുന്ന VOC, ഏഷ്യന്‍ പ്രകൃതിയുടെ ‘സത്യങ്ങളെക്കുറിച്ച്’ കൂടുതല്‍ മനസ്സിലാക്കാന്‍ ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള നിരവധി സംരംഭങ്ങള്‍ വികസിപ്പിച്ചു(2). കച്ചവടക്കാര്‍, കപ്പല്‍ ക്യാപ്റ്റന്മാര്‍, നാവികര്‍, സര്‍ജന്മാര്‍ എന്നിവരടങ്ങിയ VOC-യുടെ വിപുലമായ വിവരശേഖരണ ശൃംഖല, ഏഷ്യയില്‍ നിന്നുള്ള പ്രകൃതി വസ്തുക്കള്‍ യൂറോപ്പിലേക്ക് എത്തിച്ചു(1), (2).
ഈ ഗ്രന്ഥം ഒരു കേവല ബൊട്ടാണിക്കല്‍ പഠനമായിരുന്നില്ല. മറിച്ച്, കോളോണിയല്‍ ശക്തികളുടെ സാമ്പത്തിക വിപുലീകരണ താല്‍പര്യങ്ങളുടെയും വിഭവ പരിപാലനത്തിന്റെയും ഭാഗമായി ഉയര്‍ന്നു വന്ന ഒരു ചിട്ടയായ വിവരശേഖരണ ശ്രമമായിരുന്നു. VOC-യുടെ സാമഗ്രി വിതരണ ശൃംഖല (Supply chain) നിലനിര്‍ത്താന്‍, ഏഷ്യന്‍ സസ്യജാലങ്ങളെ കൃത്യമായി തിരിച്ചറിയേണ്ടത് അനിവാര്യമായിരുന്നു. അപരിചിതമായ ചുറ്റുപാടുകളില്‍ (unfamiliar milieus) പുതിയ സസ്യങ്ങളെ തിരിച്ചറിയാനും അവയുടെ ഉപയോഗങ്ങള്‍ മനസ്സിലാക്കാനും സഹായിക്കുന്ന പ്രായോഗികവും അനുഭവപരവുമായ വിവരണങ്ങള്‍ അവര്‍ക്ക് ആവശ്യമായിരുന്നു(2). അതിനാല്‍, ഈ ശാസ്ത്രീയ ഉല്‍പ്പന്നം, സാമ്പത്തിക ലാഭം ലക്ഷ്യമിട്ടുള്ള കൊളോണിയല്‍ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുടെ നേരിട്ടുള്ള ഫലമായി കണക്കാക്കാം. ഇത് ഗ്രന്ഥരചനയില്‍ തദ്ദേശീയ അനുഭവജ്ഞാനത്തിന് (Experiential knowledge) യൂറോപ്യന്‍ അക്കാദമിക് സിദ്ധാന്തങ്ങളെക്കാള്‍ പ്രാധാന്യം നല്‍കാന്‍ ഡച്ചുകാരെ പ്രേരിപ്പിച്ചു.
ഹെന്‍ഡ്രിക് വാന്‍ റീഡും ഗ്രന്ഥരചനയുടെ കാലഘട്ടവും
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസിന്റെ മുഖ്യസ്രഷ്ടാവും പ്രചോദകനും 1669 മുതല്‍ 1676 വരെ ഡച്ച് മലബാറിലെ ഗവര്‍ണറായിരുന്ന ഹെന്‍ഡ്രിക് അഡ്രിയാന്‍ വാന്‍ റീഡ് ടോട്ട് ഡ്രേക്കന്‍സ്‌റ്റൈന്‍ (Hendrik Adriaan van Reede tot Drakenstein, 1636-1691) ആയിരുന്നു(2), (3), (5). ഈ ബൃഹദ്ഗ്രന്ഥം 12 വാല്യങ്ങളിലായി 1678 മുതല്‍ 1693 വരെ ആംസ്റ്റര്‍ഡാമില്‍ നിന്നാണ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്(1), (8). ഈ ഗ്രന്ഥം, ഇന്ത്യയിലെ ആധുനിക കേരളം, കര്‍ണാടക, ഗോവ എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ മലബാര്‍ തീരത്തിന്റെ സസ്യസമ്പത്തിനെക്കുറിച്ചുള്ള സമഗ്രമായ പഠനമാണ്(3), (4).
ഏഷ്യയിലെയും ഉഷ്ണമേഖലയിലെയും പ്രകൃതിദത്തമായ സസ്യസമ്പത്തിനെക്കുറിച്ച് അച്ചടിച്ച ആദ്യത്തെ സമഗ്രമായ ഗ്രന്ഥമായി ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ് കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു(4). വാന്‍ റീഡിന്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങളിലൊന്ന് കൊളോണിയല്‍ സമൂഹങ്ങള്‍ക്ക് സസ്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് വിദ്യാഭ്യാസം നല്‍കുക എന്നതായിരുന്നു(7). എന്നിരുന്നാലും, 12 വാല്യങ്ങളായി പൂര്‍ത്തിയാക്കാന്‍ 15 വര്‍ഷമെടുത്ത ഈ ഗ്രന്ഥം, യൂറോപ്യന്‍ പണ്ഡിതര്‍ക്കിടയില്‍ വ്യാപകമായി എത്താന്‍ കൂടുതല്‍ സമയമെടുത്തു. തദ്ദേശീയമായി സമാഹരിച്ച അറിവിനെ യൂറോപ്യന്‍ ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കായി ചിട്ടപ്പെടുത്തുന്നതിലെ കാലതാമസമാണ് ഈ പ്രതിഭാസം സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.
II. അറിവിന്റെ സംയോജനവും തദ്ദേശീയ പങ്കാളിത്തവും
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ് ഒരു വ്യക്തിയുടെ മാത്രം സൃഷ്ടിയല്ല, മറിച്ച് വിവിധ സാംസ്‌കാരിക-ശാസ്ത്രീയ പശ്ചാത്തലങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള വിദഗ്ദ്ധര്‍ സഹകരിച്ച ഒരു സംരംഭമായിരുന്നു(7).
യൂറോപ്യന്‍ വിദഗ്ദ്ധരും സഹകാരികളും
വാന്‍ റീഡിനൊപ്പം, ഇറ്റാലിയന്‍ കര്‍മ്മലീത്ത മിഷനറിയും സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞനുമായ ഫ്ര. മാത്യൂസ് ഓഫ് സെന്റ് ജോസഫ് OCD, ബൊട്ടാണിസ്റ്റും മെഡിക്കല്‍ ഡോക്ടറുമായ പോളസ് ഹെര്‍മന്‍, കൂടാതെ ഗ്രന്ഥത്തിലെ 794 ചിത്രീകരണങ്ങള്‍ വരച്ച യൂറോപ്യന്‍ കലാകാരന്മാരും ഈ പ്രോജക്റ്റില്‍ പങ്കാളികളായി(2), (5). ശാസ്ത്രീയ വിവരണങ്ങള്‍ ലാറ്റിനിലേക്ക് പരിഭാഷപ്പെടുത്തുന്നതിനും ഗ്രന്ഥത്തിന് യൂറോപ്യന്‍ ശാസ്ത്രീയ രൂപം നല്‍കുന്നതിനും ഇവരുടെ വൈദഗ്ധ്യം അത്യന്താപേക്ഷിതമായിരുന്നു.
ഇട്ടി അച്ചുതന്‍ വൈദ്യന്‍: ജ്ഞാനത്തിന്റെ താക്കോല്‍
ഹോര്‍ത്തൂസിലെ അറിവിന്റെ സ്രോതസ്സുകളില്‍ ഏറ്റവും നിര്‍ണായകമായ വ്യക്തിത്വം പരമ്പരാഗത ഈഴവ/ചോവന്‍ ഭിഷഗ്വരനായിരുന്ന (Chogan/Ezhava physician) ഇട്ടി അച്ചുതന്‍ വൈദ്യനായിരുന്നു(2), (5), (6). മലബാറിലെ സസ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള തദ്ദേശീയ ആയുര്‍വേദ/എത്നോ-ഇയാട്രിക്കല്‍ (ethnoiatrical) അറിവുകള്‍ അദ്ദേഹം വാന്‍ റീഡിന് പകര്‍ന്നു നല്‍കി(5). ഇട്ടി അച്ചുതന്‍ തന്റെ അനുഭവത്തിലൂടെയും താളിയോല ഗ്രന്ഥങ്ങളിലൂടെയും സസ്യങ്ങളെ തിരഞ്ഞെടുക്കുകയും അവയുടെ പ്രാദേശിക നാമങ്ങള്‍, ഔഷധ ഉപയോഗങ്ങള്‍, പ്രയോഗ രീതികള്‍ എന്നിവ കൃത്യമായി തിരിച്ചറിയുകയും ചെയ്തു(1), (5). ഈ വിവരങ്ങള്‍ മലയാളത്തില്‍ പറഞ്ഞുകൊടുക്കുകയും പിന്നീട് ലാറ്റിനിലേക്ക് വിവര്‍ത്തനം ചെയ്യുകയുമായിരുന്നു(6).
ഇട്ടി അച്ചുതന്റെ സംഭാവനയുടെ പ്രാധാന്യം വാല്യം 1-ലെ ഒരു കുറിപ്പില്‍ വ്യക്തമായി രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്, ഇത് 1675 ഏപ്രില്‍ 20-ന് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പങ്കാളിത്തത്തെ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നു(6). അക്കാലത്തെ കണിശമായ ജാതി ശ്രേണിയില്‍ താഴ്ന്ന വിഭാഗത്തില്‍പ്പെട്ട ഒരാളുടെ അറിവിന് കൊളോണിയല്‍ ഭരണകൂടം നല്‍കിയ പ്രാധാന്യം ഈ ചരിത്രരേഖ വെളിവാക്കുന്നു. പരമ്പരാഗത ആയുര്‍വേദത്തിന്റെ സാങ്കേതിക ഭാഷാപരമായ പരിമിതികളെ മറികടന്ന്, ഏറ്റവും പ്രായോഗികവും കൃത്യവുമായ വിവരം നല്‍കാന്‍ കഴിവുള്ള വിദഗ്ദ്ധരെയാണ് ഡച്ചുകാര്‍ക്ക് വേണ്ടിയിരുന്നത്. അതിനാല്‍, പ്രായോഗികമായ, എത്നോ-ഇയാട്രിക്കല്‍ ജ്ഞാനം (ഇട്ടി അച്ചുതന്‍ പ്രതിനിധീകരിച്ചത്) ഡച്ചുകാര്‍ക്ക് അതിന്റെ പ്രായോഗിക മൂല്യം കാരണം സ്വീകാര്യമായി. ജ്ഞാനത്തിന്റെ പ്രായോഗിക മൂല്യത്തെ ജാതി ശ്രേണിക്ക് മുകളില്‍ പ്രതിഷ്ഠിക്കുന്ന ഒരു കൊളോണിയല്‍ സമീപനമാണ് ഇവിടെ ദൃശ്യമാകുന്നത്(2).
മറ്റ് തദ്ദേശീയ സഹകാരികള്‍
ഇട്ടി അച്ചുതനെ കൂടാതെ, രംഗ ഭട്ട്, വിനായക പണ്ഡിറ്റ്, അപ്പു ഭട്ട് എന്നീ മൂന്ന് തുളു ബ്രാഹ്മണ പണ്ഡിതന്മാരും (Tulu Brahmin physicians) ഗ്രന്ഥരചനയ്ക്ക് പ്രധാന സംഭാവനകള്‍ നല്‍കി(2), (6). ഈ പണ്ഡിതന്മാര്‍ ക്ലാസിക്കല്‍ ആയുര്‍വേദത്തിലെ അറിവുകള്‍ വിവരണങ്ങളുമായി സംയോജിപ്പിക്കാന്‍ സഹായിച്ചിരിക്കാം. HM ലെ ലാറ്റിന്‍ വിവരണങ്ങളില്‍ ചികിത്സാ വിവരങ്ങളും മരുന്നുകളും രേഖപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നത് കേരളീയ ജാതി അടിസ്ഥാനത്തിലുള്ള വര്‍ഗ്ഗീകരണങ്ങള്‍ (Keralan, caste-based categories) തിരിച്ചറിയാന്‍ ഉതകുന്ന രീതിയിലാണ്(2).
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസിലെ പ്രധാന പങ്കാളികളുടെ പങ്ക് താഴെ നല്‍കിയിരിക്കുന്നു:
Table 1: Key Contributors to Hortus Malabaricus and Their Roles
Contributor | Role in the Project | Knowledge Domain | Historical/Cultural Context |
Hendrik van Rheede | Principal Creator, Governor of Dutch Malabar (1669–1676) | Project Administration, European Vetting | VOC കൊളോണിയൽ ഉദ്യോഗസ്ഥൻ; വിഭവ പരിപാലനത്തിനായി അറിവ് തേടി (2), (5) |
Itty Achudan Vaidyan | Key Informant, Traditional Herbalist | Ethnoiatrical Knowledge (Ezhava tradition), Plant Selection/Identification | മലയാളത്തിൽ നിർണായകമായ ഔഷധ അറിവുകൾ പറഞ്ഞു നൽകി (5), (6) |
Ranga Bhat, Vinayaka Pandit, Appu Bhat | Brahmin Scholars/Physicians | Ayurvedic and Sanskrit Interpretation | വൈദ്യശാസ്ത്രപരമായ അറിവുകൾ സ്ഥിരീകരിക്കുന്നതിനും വിവർത്തനം ചെയ്യുന്നതിനും സഹായിച്ചു (2) |
Fr. Matheus of St. Joseph OCD | Botanist, Carmelite Missionary | European Botanical Liaison, Editor | ഗ്രന്ഥം ചിട്ടപ്പെടുത്തുന്നതിനും ലാറ്റിൻ വിവർത്തനത്തിനും സഹായിച്ചു (5) |
III. ഹോര്‍ത്തൂസിന്റെ ഘടനയും വിവരണ രീതിശാസ്ത്രവും
12 വാല്യങ്ങളും ചിത്രീകരണങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യവും
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ് ഏകദേശം 500 പേജുകളുള്ള 12 വാല്യങ്ങള്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു, ഇതില്‍ 794 ചെമ്പ് പ്ലേറ്റ് കൊത്തുപണികള്‍ (copper plate engravings) ഉണ്ട്(5), (8). ആദ്യ വാല്യം 1678-ലും അവസാനത്തേത് 1693-ലും (ചില കണക്കുകള്‍ പ്രകാരം 1703-ലും) പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു(5), (8). ഈ ഗ്രന്ഥത്തിലെ ചിത്രീകരണങ്ങള്‍ക്ക് വലിയ ശാസ്ത്രീയ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. അവ അതിമനോഹരവും ഉഷ്ണമേഖലാ സസ്യജാലങ്ങളെ അതിസൂക്ഷ്മമായി ചിത്രീകരിക്കുന്നതുമാണ്(1). പല സസ്യജാലങ്ങള്‍ക്കും ആധികാരികമായ ‘ടൈപ്പ് ഇല്ലസ്‌ട്രേഷന്‍സ്’ (Type illustrations) ലഭിക്കുന്നത് ഈ ഗ്രന്ഥത്തില്‍ നിന്നാണ്(8). ഹോര്‍ത്തൂസ് പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടത് സ്പീഷിസുകള്‍ക്ക് പേര് നല്‍കുന്നതിന് ഒരു നിശ്ചിത വ്യവസ്ഥിതി ഇല്ലാതിരുന്ന പ്രീ-ലിനിയന്‍ കാലഘട്ടത്തിലാണ്(9). അതിനാല്‍, ലാറ്റിന്‍ നാമകരണത്തിലെ അവ്യക്തതകള്‍ നിലനിന്നിരുന്ന ആ സമയത്ത്, സസ്യങ്ങളെ തിരിച്ചറിയാന്‍ യൂറോപ്യന്‍ പണ്ഡിതന്മാര്‍ ചിത്രീകരണങ്ങളെ ആശ്രയിക്കേണ്ടത് നിര്‍ണായകമായിരുന്നു. അതുകൊണ്ട്, ഹോര്‍ത്തൂസിന്റെ കലാപരമായ കൃത്യത അതിന്റെ ശാസ്ത്രീയ ആധികാരികതയുടെ പ്രധാന ഘടകമായി വര്‍ത്തിച്ചു.
വിവരണ ശൈലിയും നാമകരണവും
ഓരോ സസ്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരണത്തിലും അതിന്റെ രൂപഘടന (Morphology), പ്രാദേശിക നാമങ്ങള്‍, ഔഷധഗുണങ്ങള്‍, പ്രയോഗ രീതികള്‍ എന്നിവ വിശദമാക്കുന്നു(9). ഉദാഹരണത്തിന്, മു-കിഴങ്ങ് (Mu-kelengu) പോലുള്ള സസ്യങ്ങളുടെ തണ്ടിന്റെയും ഇലകളുടെയും പൂക്കളുടെയും ഘടന വ്യക്തമായി ലാറ്റിന്‍ ഭാഷയില്‍ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്(10). 201 ലധികം രോഗങ്ങള്‍ക്കുള്ള 2789-ലധികം ചികിത്സാ വിവരങ്ങള്‍ ഇതില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു(6).
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസിന്റെ ശ്രദ്ധേയമായ സവിശേഷത, അത് പ്രാദേശിക മലയാള നാമങ്ങള്‍ ഉപയോഗിക്കുന്നതില്‍ കാണിച്ച കൃത്യതയാണ്. ഈ ഗ്രന്ഥം മലയാളം സംസാരിക്കുന്നവര്‍ക്ക് ഒരു അമൂല്യമായ ഭാഷാപരമായ പുരാവസ്തുവാണ് (linguistic artefact)(7). ഇതില്‍ അക്കാലത്ത് പ്രചാരത്തിലുണ്ടായിരുന്നതും എന്നാല്‍ ഇന്ന് അപ്രത്യക്ഷമായതുമായ (virtually lost script) മലയാള ലിപിയുടെ അപൂര്‍വ ഉദാഹരണങ്ങള്‍ കാണാം(7). ഹോര്‍ത്തൂസിനെ കേവലം ഒരു ബൊട്ടാണിക്കല്‍ ടെക്സ്റ്റ് എന്നതിലുപരി, പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കേരളീയ ഭാഷാശാസ്ത്രത്തിന്റെയും പ്രാദേശിക പദാവലികളുടെയും ഒരു സുപ്രധാന ചരിത്രരേഖയായി കണക്കാക്കാം. തദ്ദേശീയ നാമങ്ങള്‍ സംരക്ഷിക്കാനുള്ള വാന്‍ റീഡിന്റെ തീരുമാനം, പില്‍ക്കാലത്ത് ആഗോളതലത്തില്‍ ടാക്‌സോണമിക്ക് അടിസ്ഥാനമായി വര്‍ത്തിച്ചു.
IV. കാള്‍ ലിനേയസിലെ സ്വാധീനം: ആധുനിക ടാക്‌സോണമിയിലേക്കുള്ള കണ്ണി
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ ശാസ്ത്രീയ പാരമ്പര്യം, ആധുനിക സസ്യ-ജന്തു വര്‍ഗ്ഗീകരണത്തിന്റെ (Taxonomy) സ്ഥാപകനായ കാള്‍ ലിനേയസിനുള്ള (1707-1778) സംഭാവനകളാണ്(7). ലിനേയസ് ദക്ഷിണേഷ്യന്‍ സസ്യജാലങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള തന്റെ പഠനങ്ങള്‍ക്ക് പ്രധാന റഫറന്‍സ് ഗ്രന്ഥമായി ഹോര്‍ത്തൂസിനെ തിരഞ്ഞെടുക്കുകയും (7), ഏകദേശം 100 സസ്യ ഇനങ്ങളെ വര്‍ഗ്ഗീകരിക്കുന്നതിന് ഈ ഗ്രന്ഥത്തെ ആശ്രയിക്കുകയും ചെയ്തു(1). ഹോര്‍ത്തൂസില്‍ രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുള്ള മലയാള നാമങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് അദ്ദേഹം പല പുതിയ ലാറ്റിന്‍ നാമങ്ങളും രൂപപ്പെടുത്തിയത്(7). വാന്‍ റീഡിനോടുള്ള ആദരസൂചകമായി, ലിനേയസ് Rheedia എന്ന ഒരു ജനുസ്സിന് നാമകരണം ചെയ്യുകയുമുണ്ടായി(7).
ഈ വസ്തുതകള്‍ വ്യക്തമാക്കുന്നത്, പാശ്ചാത്യ ശാസ്ത്രത്തിലെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാനപരമായ ഘടനകളിലൊന്നായ ദ്വിനാമപദ്ധതിയുടെ (Binomial Nomenclature) ഉത്ഭവസ്ഥാനം മലബാറിലെ തദ്ദേശീയ വൈദ്യന്മാരുടെയും പണ്ഡിതന്മാരുടെയും അറിവുകളുമായി നേരിട്ട് ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു എന്നാണ്. ഇത് കേവലം സ്വാധീനമല്ല, മറിച്ച്, ആധുനിക ടാക്‌സോണമിക്ക് ഇന്ത്യന്‍ പ്രാദേശിക ജ്ഞാനത്തോടുള്ള ചരിത്രപരമായ കടപ്പാടാണ് എടുത്തു കാണിക്കുന്നത്.
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ് കാള്‍ ലിനേയസിനെ സ്വാധീനിച്ച രീതി:
Table 4: Hortus Malabaricus’s Foundational Influence on Carl Linnaeus
Area of Influence | HM Contribution | Linnaean Outcome | Significance |
Primary Reference | ദക്ഷിണേഷ്യൻ സസ്യജാലങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള പ്രധാന റഫറൻസായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു.(7) | ലിനേയസിന്റെ കൃതികളിൽ ഏകദേശം 100 സ്പീഷിസുകളുടെ വിവരണത്തിന് അടിസ്ഥാനമായി.(1) | ആദ്യകാല ആധുനിക ആഗോള സസ്യശാസ്ത്രത്തിൽ മലബാർ സസ്യജാലങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യം വർദ്ധിപ്പിച്ചു. |
Nomenclature Origin | വിശദമായ പ്രാദേശിക മലയാള നാമങ്ങൾ നൽകി.(7) | നിലവിലുള്ള മലയാള നാമങ്ങളെ അടിസ്ഥാനമാക്കി ലിനേയസ് പല പുതിയ ലാറ്റിൻ നാമങ്ങളും രൂപപ്പെടുത്തി.(7) | തദ്ദേശീയ നാമകരണമാണ് പാശ്ചാത്യ ടാക്സോണമിക് സമ്പ്രദായത്തിന് അടിത്തറയിട്ടത് എന്നതിന് തെളിവ്. |
Honorific Recognition | വാൻ റീഡിന്റെ സമഗ്രമായ ശ്രമം അംഗീകരിക്കപ്പെട്ടു.(7) | ലിനേയസ് അദ്ദേഹത്തോടുള്ള ആദരസൂചകമായി Rheedia എന്ന ഒരു ജനുസ്സിന് നാമകരണം ചെയ്തു.(7) | സസ്യശാസ്ത്ര ചരിത്രത്തിൽ വാൻ റീഡിന്റെ പൈതൃകം ഉറപ്പിച്ചു. |
ICBN മാനദണ്ഡങ്ങളും ആധുനിക വിവര്‍ത്തനവും
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസിന്റെ ലാറ്റിന്‍ വിവരണങ്ങളും പ്രാദേശിക നാമകരണ രീതികളും കാരണം ആധുനിക ഗവേഷകര്‍ക്ക് ഇതിന്റെ പ്രാധാന്യം പൂര്‍ണ്ണമായി പ്രയോജനപ്പെടുത്താന്‍ സാധിച്ചിരുന്നില്ല(11). ഈ തടസ്സങ്ങള്‍ നീക്കിയത് കാലിക്കറ്റ് യൂണിവേഴ്‌സിറ്റിയിലെ പ്രൊഫസര്‍ കെ. എസ്. മണിലാലിന്റെ 35 വര്‍ഷം നീണ്ട ഗവേഷണ പദ്ധതിയിലൂടെയാണ്.
പ്രൊഫസര്‍ മണിലാല്‍ ഈ 12 വാല്യങ്ങള്‍ പൂര്‍ണ്ണമായും ഇംഗ്ലീഷിലേക്കും (2003) പിന്നീട് മലയാളത്തിലേക്കും (2008) വിവര്‍ത്തനം ചെയ്തു(5), (11). ഈ വിവര്‍ത്തനത്തോടൊപ്പം, ICBN (International Code of Botanical Nomenclature) നിയമങ്ങള്‍ക്കനുസൃതമായ ആധുനിക സസ്യനാമങ്ങളും (Modern binomial nomenclature) അദ്ദേഹം കൂട്ടിച്ചേര്‍ത്തു(10), (11). മണിലാലിന്റെ ഈ പ്രയത്‌നം HM ലെ 742 സസ്യങ്ങളെ 691 അംഗീകൃത സ്പീഷിസുകളുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചു(10). ലാറ്റിന്‍ ഭാഷാപരമായ തടസ്സങ്ങളില്‍ ബന്ധിക്കപ്പെട്ടിരുന്ന അറിവുകളെ മോചിപ്പിച്ച്, അതിന്റെ യഥാര്‍ത്ഥ സാംസ്‌കാരിക ഉടമസ്ഥാവകാശത്തിലേക്ക് തിരികെ കൊണ്ടുവരികയും ആധുനിക ഗവേഷണത്തിന് തുറന്നു കൊടുക്കുകയുമാണ് അദ്ദേഹം ചെയ്തത്. ഈ വിവര്‍ത്തന സംരംഭം 17-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഗ്രന്ഥത്തിലെ വിവരങ്ങള്‍ക്ക് 21-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ശാസ്ത്രീയ സാധുത (Scientific validation) നല്‍കി.
V. തദ്ദേശീയ ചികിത്സാശാസ്ത്രവും എത്നോ-ഇയാട്രിക്കല്‍ വിശകലനവും പുരാതന മലബാറിലെ എത്നോ-ബൊട്ടാണിക്കല്‍ രേഖ
ഇന്ത്യന്‍ ഔഷധ സസ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ഏറ്റവും പഴയതും പ്രധാനപ്പെട്ടതുമായ അച്ചടിച്ച പുസ്തകമാണ് ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ്(12). 17-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ മലബാറിലെ എത്നോ-ഇയാട്രിക്കല്‍ അറിവിന്റെ ഏകദേശം ‘ഏക ആധികാരികമായ രേഖ’ ഇതാണ്(6), (12), (13). ആയുര്‍വേദ ഭിഷഗ്വരന്മാര്‍ വിജയകരമായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന നൂറുകണക്കിന് ഔഷധസസ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും അവയുടെ ഔഷധഗുണങ്ങളെക്കുറിച്ചും പ്രയോഗ രീതികളെക്കുറിച്ചും ഈ ഗ്രന്ഥം വിവരിക്കുന്നു(12). 201 ലധികം രോഗങ്ങള്‍ക്കുള്ള 2789-ലധികം ചികിത്സാ വിവരങ്ങള്‍ ഇതില്‍ ഉള്‍പ്പെടുന്നു(6).
എങ്കിലും, ഈ ഗ്രന്ഥത്തിലെ പല സസ്യങ്ങളുടെയും ശാസ്ത്രീയമായ തിരിച്ചറിയല്‍ ഇന്നും പൂര്‍ണ്ണമായി സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല(12). ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്, ഹോര്‍ത്തൂസ് ഒരു പൂര്‍ണ്ണമായ ഗ്രന്ഥമായി മാറിയെങ്കിലും, അതിന്റെ എത്നോബൊട്ടാണിക്കല്‍ അറിവ് ആധുനിക വൈദ്യത്തിന് പൂര്‍ണ്ണമായി പ്രയോജനപ്പെടുത്താന്‍ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ല എന്നാണ്. 17-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ പ്രാദേശിക രോഗനിര്‍ണയ-ചികിത്സാ രീതികള്‍ ആധുനിക ഫാര്‍മക്കോളജിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുന്നതിന് കൂടുതല്‍ ഗവേഷണ പഠനങ്ങള്‍ അനിവാര്യമാണ്(13).
കേസ് പഠനം: തെങ്ങ് (Cocos nucifera) – ചരിത്രപരമായ ഉപയോഗങ്ങളും ആധുനിക ഫാര്‍മക്കോളജിയും
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസിന്റെ ആദ്യ വാല്യത്തില്‍ തെങ്ങിനെ (Tenga – Cocos nucifera L.) കുറിച്ചുള്ള വിശദമായ വിവരണവും ചിത്രീകരണങ്ങളും ഉള്‍പ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്(1). തൈകള്‍ മുളയ്ക്കുന്നത് മുതല്‍ തെങ്ങിന്‍തടിയുടെ വളര്‍ച്ച, ഓലകള്‍, കായ്കള്‍ തുടങ്ങിയ വിവിധ ഘട്ടങ്ങള്‍ ചിത്രീകരിക്കുന്നു. ഇട്ടി അച്ചുതന്‍ വൈദ്യന്റെ ‘long experience and practice’ (14) എന്ന വാദത്തെ സാധൂകരിക്കുന്ന വിധത്തില്‍, സസ്യത്തിന്റെ ഉപയോഗങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള വിശദാംശങ്ങള്‍ കൃത്യമായിരുന്നു.
ആധുനിക ഫാര്‍മക്കോളജിക്കല്‍ പഠനങ്ങള്‍ തെങ്ങിന്റെ നിരവധി പരമ്പരാഗത ഉപയോഗങ്ങളെ ഭാഗികമായി സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു. ആന്റി-ഇന്‍ഫ്‌ലമേറ്ററി, വേദനസംഹാരി (analgesic), ആന്റിമൈക്രോബയല്‍, ആന്റിഓക്‌സിഡന്റ്, ആന്റിട്യൂമര്‍, കാര്‍ഡിയോപ്രൊട്ടക്റ്റീവ് തുടങ്ങിയ നിരവധി ഗുണങ്ങള്‍ തെങ്ങിന്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങള്‍ക്ക് റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്തിട്ടുണ്ട്(15). തെങ്ങിന്റെ ഓരോ ഭാഗത്തിനും വ്യത്യസ്ത ഘടകങ്ങളായതിനാല്‍, ഓരോ ഭാഗവും വ്യത്യസ്ത ഫാര്‍മക്കോളജിക്കല്‍ ഫലങ്ങള്‍ നല്‍കുന്നു എന്ന ആധുനിക നിരീക്ഷണം, 17-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ തദ്ദേശീയ വൈദ്യന്റെ അനുഭവപരമായ അറിവിന്റെ കൃത്യത ഉറപ്പിക്കുന്നു(15).
VI. അറിവിന്റെ ഉറവിടം
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ് കേവലം ഒരു ചരിത്രപരമായ രേഖ എന്നതിലുപരി കേരളത്തില്‍ ശക്തമായ സാംസ്‌കാരിക തര്‍ക്കവിഷയമായി (hotly-contested piece of intellectual property) നിലനില്‍ക്കുന്നു(1), (6). ഈ ഗ്രന്ഥത്തിലെ ഔഷധ ജ്ഞാനം തങ്ങളുടേതാണെന്ന് പ്രാദേശിക സമൂഹത്തിന് അവകാശപ്പെടാം
ഇട്ടി അച്ചുതന്‍ വൈദ്യന്‍ താഴ്ന്ന ജാതിയില്‍പ്പെട്ട ഭിഷഗ്വരനായിരുന്നതിനാല്‍, അദ്ദേഹം നല്‍കിയ വിവരങ്ങള്‍ തലമുറകളായി അവര്‍ കൈമാറി വന്ന പ്രത്യേക ഔഷധ ജ്ഞാനമായിരുന്നു. കൊളോണിയല്‍ രേഖകള്‍ തദ്ദേശീയ വിവരങ്ങളെ യൂറോപ്യന്‍ ജ്ഞാനത്തിന്റെ ഭാഗമായി മാറ്റിയെഴുതിയപ്പോഴും, ഇട്ടി അച്ചുതന്റെ പേര് വ്യക്തമായി രേഖപ്പെടുത്തിയത്, അറിവിന്റെ ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള തര്‍ക്കങ്ങള്‍ ഒഴിവാക്കാന്‍ കാരണമായി.
പ്രൊഫ. കെ. എസ്. മണിലാല്‍ എന്ന സസ്യ ശാസ്ത്രജ്ഞന്‍ നടത്തിയ ഇംഗ്ലീഷ്, മലയാളം വിവര്‍ത്തന സംരംഭങ്ങള്‍ (2003/2008), ചരിത്രപരമായി താഴ്ന്ന ജാതിയായി കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരുന്ന തദ്ദേശീയ ജനതയ്ക്ക് ഈ ഗ്രന്ഥത്തിലെ സങ്കീര്‍ണ്ണമായ വൈദ്യശാസ്ത്രപരവും സസ്യശാസ്ത്രപരവുമായ അറിവുകളുമായി നേരിട്ട് ബന്ധം സ്ഥാപിക്കാന്‍ കാരണമായി(1). മണിലാലിന്റെ പ്രവര്‍ത്തനം, ലാറ്റിന്‍ ഭാഷാപരമായ തടസ്സങ്ങളില്‍ നിന്ന് അറിവിനെ മോചിപ്പിക്കുക മാത്രമല്ല ചെയ്തത്. കോളനീകരണത്തിലൂടെ അപഹരിക്കപ്പെട്ട (appropriated) അറിവിനെ അതിന്റെ സ്രോതസ്സുകളിലേക്ക് തിരികെ എത്തിച്ച ഒരു ‘വിമോചന പ്രക്രിയ’യുടെ ഭാഗമായി ഇത് മാറി(1), (14). ഇത്, തദ്ദേശീയ ജനതയുടെ അഭിമാനം വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കാന്‍ സഹായിക്കുകയും, ഒരു ഗ്രന്ഥം എങ്ങനെയാണ് ചരിത്രപരമായ അടിച്ചമര്‍ത്തലുകള്‍ക്കെതിരെ ഒരു സാംസ്‌കാരിക ആയുധമായി മാറുന്നത് എന്നതിന് ഉദാഹരണമാകുകയും ചെയ്തു(1).
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ്: സമകാലിക ഗവേഷണത്തിനുള്ള വഴികള്‍
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസിന്റെ ബഹുമുഖമായ പൈതൃകം-ചരിത്രപരം, ഭാഷാശാസ്ത്രപരം, സസ്യശാസ്ത്രപരം, സാംസ്‌കാരികപരം-ഭാവി ഗവേഷണത്തിന് നിരവധി വാതിലുകള്‍ തുറക്കുന്നു.
1. അവ identification അറിയാത്ത സസ്യങ്ങളുടെ തിരിച്ചറിയല്‍: ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസില്‍ വിവരിച്ചിട്ടുള്ളതും എന്നാല്‍ ഇതുവരെ കൃത്യമായി തിരിച്ചറിയാന്‍ കഴിയാത്തതുമായ സസ്യങ്ങളെ ആധുനിക സസ്യശാസ്ത്രത്തിന്റെ സഹായത്തോടെ തിരിച്ചറിയേണ്ടതുണ്ട്(12). ഇത് ആധുനിക ആയുര്‍വേദ പഠനങ്ങള്‍ക്ക് നിര്‍ണായകമായ പുതിയ വഴികള്‍ നല്‍കും(13).
2. ടാക്‌സോണമിയിലെ സ്വാധീനം: തദ്ദേശീയ നാമകരണ സമ്പ്രദായം ലിനേയസിന്റെ ടാക്‌സോണമിയില്‍ എത്രത്തോളം സ്വാധീനം ചെലുത്തി എന്ന് കൂടുതല്‍ ഭാഷാശാസ്ത്ര-സസ്യശാസ്ത്ര വിശകലനത്തിലൂടെ പഠിക്കേണ്ടതുണ്ട്.
3. സാമൂഹ്യ-ചരിത്ര വിശകലനം: 17-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കേരളീയ ജനതയില്‍ അറിവ് എങ്ങനെ വിതരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു, നിര്‍മ്മിക്കപ്പെട്ടു എന്ന് മനസ്സിലാക്കാന്‍ സഹായിക്കും(2).
ഉപസംഹാരം
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ് പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഡച്ച് കൊളോണിയല്‍ ഭരണകൂടത്തിന്റെ സാമ്പത്തികവും ശാസ്ത്രീയവുമായ താല്‍പര്യങ്ങളുടെ ഫലമായി ഉടലെടുത്ത ഒരു ബഹുമുഖ ഗ്രന്ഥമാണ്. ഹെന്‍ഡ്രിക് വാന്‍ റീഡിന്റെ നേതൃത്വത്തില്‍, ഇട്ടി അച്ചുതന്‍ വൈദ്യനെപ്പോലുള്ള തദ്ദേശീയ ഭിഷഗ്വരന്മാരുടെ അനുഭവപരമായ അറിവുകള്‍, യൂറോപ്യന്‍ ചിത്രീകരണ വൈദഗ്ധ്യവും ലാറ്റിന്‍ വിവര്‍ത്തനവും വഴി സംയോജിപ്പിച്ചാണ് ഈ ബൃഹദ്ഗ്രന്ഥം രൂപപ്പെട്ടത്.
ഈ ഗ്രന്ഥം യൂറോപ്യന്‍ ശാസ്ത്രത്തെ, പ്രത്യേകിച്ച് കാള്‍ ലിനേയസിന്റെ ആധുനിക ടാക്‌സോണമിയെ, സാരമായി സ്വാധീനിച്ചു. മലബാറിലെ തദ്ദേശീയമായ മലയാള നാമങ്ങള്‍ ലോകമെമ്പാടുമുള്ള സസ്യവര്‍ഗ്ഗീകരണത്തിന് അടിസ്ഥാനമായിത്തീര്‍ന്നതിലൂടെ, പ്രാദേശിക ജ്ഞാനം ആഗോള ശാസ്ത്രത്തിന്റെ അടിത്തറയായി മാറി.
ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ്, കൊളോണിയല്‍ അറിവ് ഉല്‍പാദനത്തിന്റെ ഒരു ചരിത്രപരമായ രേഖ മാത്രമല്ല, സാംസ്‌കാരിക സ്വത്വത്തെയും പൈതൃകത്തെയും പ്രതിരോധിക്കുന്ന ഒരു സമകാലിക ആയുധമായി നിലകൊള്ളുന്നു. ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസില്‍ അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന അറിവുകള്‍ പൂര്‍ണ്ണമായി പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നതിന് കൂടുതല്‍ ഗവേഷണങ്ങള്‍ ആവശ്യമാണ്.
അവലംബ കുറിപ്പുകള്‍
1. ‘ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ്: അറിവിന്റെ കോളനീകരണവും പൈതൃകത്തിന്റെ വീണ്ടെടുപ്പും.’ Max Planck Institute for the History of Science.
2. ‘Hortus Indicus Malabaricus: Eurasian Life in a Seventeenth-Century European Botanical Project.’ Max Planck Institute for the History of Science.
3. ‘Hortus Malabaricus: The Foundation of Ayurveda & Beauty.’ Herbaush.
4. ‘Hortus Malabaricus: The Garden of Malabar.’ Royal College of Surgeons of England.
5. ‘Hortus Malabaricus.’ Wikipedia.
6. ‘Hortus Malabaricus: The Foundation of Ayurveda & Beauty.’ Herbaush.
7. ‘Hortus Malabaricus: A Botanical and Linguistic Treasure.’ Magdalen College, Oxford.
8. ‘Hortus Malabaricus.’ Wikipedia.
9. ‘Pre-Linnaean Botanical Documentation.’ National Institutes of Health (NIH) – PMC.
10. ‘Mu-kelengu of Hortus Malabaricus.’ Rheedea.
11. ‘Translation of Hortus Malabaricus.’ National Institute of Science Communication and Information Resources.
12. ‘Hortus malabaricus and the ethnoiatrical knowledge of ancient malabar.’ National Institutes of Health (NIH) – PMC.
13. ‘Ancient Malabar’s Ethno-Botanical Knowledge.’ International Ayurveda Medical Journal.
14. ‘Tenga (Cocos nucifera L.) from Hortus Indicus Malabaricus Volume 1.’ Max Planck Institute for the History of Science.
15. ‘Cocos nucifera (L.) (Arecaceae): A systematic review of its phytochemical composition, pharmacological activities and toxicology.’ National Institutes of Health (NIH) – PMC.
ഗ്രന്ഥസൂചി
‘Ancient Malabar’s Ethno-Botanical Knowledge.’ International Ayurveda Medical Journal, vol. 5, no. 12, 2017, pp. 3069-74.
‘Cocos nucifera (L.) (Arecaceae): A systematic review of its phytochemical composition, pharmacological activities and toxicology.’ National Institutes of Health (NIH) – PMC, vol. 4, no. 5, 2015.
‘Hortus Indicus Malabaricus: Eurasian Life in a Seventeenth-Century European Botanical Project.’ Max Planck Institute for the History of Science.
‘Hortus Malabaricus.’ Wikipedia.
‘Hortus Malabaricus: A Botanical and Linguistic Treasure.’ Magdalen College, Oxford, 10 Apr. 2024.
‘Hortus Malabaricus: The Foundation of Ayurveda & Beauty.’ Herbaush, 21 Jan. 2023.
‘Hortus Malabaricus: The Garden of Malabar.’ Royal College of Surgeons of England.
‘Hortus malabaricus and the ethnoiatrical knowledge of ancient malabar.’ National Institutes of Health (NIH) – PMC, vol. 32, no. 3, 2010.
‘Mu-kelengu of Hortus Malabaricus.’ Rheedea, vol. 14, no. 1, 2004, pp. 41-45.
‘Pre-Linnaean Botanical Documentation.’ National Institutes of Health (NIH) – PMC, vol. 7, no. 4, 2020.
‘Tenga (Cocos nucifera L.) from Hortus Indicus Malabaricus Volume 1.’ Max Planck Institute for the History of Science.
‘Translation of Hortus Malabaricus.’ National Institute of Science Communication and Information Resources, vol. 49, no. 10, 2012, pp. 26-28.
‘ഹോര്‍ത്തൂസ് മലബാറിക്കസ്: അറിവിന്റെ കോളനീകരണവും പൈതൃകത്തിന്റെ വീണ്ടെടുപ്പും.’ Max Planck Institute for the History of Science.
പ്രൗഢ ലേഖനം
ഹോർത്തൂസ് മലബാറിക്കസ് മലയാളിക്ക് അവരിചിതമായ ഒന്നല്ല
പല കാലങ്ങളായി വായിച്ചും കേട്ടും നാം അതുമായി സംവദിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു.
നിരവധി ലേഖനങ്ങൾ പലപ്പോഴായി പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കിലും ആഴത്തിലുള്ള പഠനങ്ങൾ തുലോം കുറവാണ്.
ശ്രീ സൈന്ധവിൻ്റെ ഗവേഷണ ലേഖനം ആ കുറവ് നികത്തുന്നുണ്ട്.അതിൻ്റെ സ്വാധീന പരിപ്രേക്ഷ്യങ്ങൾ പുതിയ തലത്തിലേയ്ക്ക് ചെന്നെത്തുന്നുണ്ട്.
മുജീബ് റഹ്മാൻ എ
അഴിക്കോട്ടിൽ
മംഗലം പി ഓ
മലപ്പുറം. 676 561