‘മനുഷ്യാലയ ചന്ദ്രിക’ കേരളീയ വാസ്തുവിദ്യാ-തച്ചുശാസ്ത്ര പാരമ്പര്യത്തില്‍ മനുഷ്യാലയ നിര്‍മ്മാണത്തിന് ശില്പശാസ്ത്രജ്ഞന്മാര്‍ പ്രധാനമായി അംഗീകരിച്ചു വരുന്ന ഒരു ആധികാരിക പ്രമാണ ഗ്രന്ഥമാണ്. ഇവിടെ സ്വീകരിച്ചിരിയ്ക്കുന്ന ഗ്രന്ഥം ‘ശ്രീരാമവര്‍മ്മഗ്രന്ഥാവലി’യില്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തി, 1928-ല്‍ കൊച്ചി മലയാള ഭാഷാപരിഷ്‌കരണക്കമ്മിറ്റിയില്‍നിന്നാണ് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുള്ളത്. ഈ പതിപ്പ് വ്യാഖ്യാനങ്ങളോടും നിര്‍മ്മാണരീതികള്‍ വിശദീകരിക്കുന്ന പരിലേഖനങ്ങളോടും (ചിത്രങ്ങളോടും) കൂടിയാണ് പുറത്തിറങ്ങിയത്. 1928-ലെ പതിപ്പിന് 12 അണ (ണ. 12) ആയിരുന്നു വില.
മനുഷ്യാലയ ചന്ദ്രികയുടെ ജനകീയതയുടെയും പ്രമാണികതയുടെയും തെളിവെന്നോണം, ഇതിന് വ്യത്യസ്ത വ്യാഖ്യാനങ്ങളും പതിപ്പുകളും ലഭ്യമായിരുന്നു. ബ്രിട്ടീഷ്മലബാറില്‍നിന്ന് പാലോളി ചോയി വൈദ്യരാല്‍ ‘ലളിത’ എന്ന ഭാഷാവ്യാഖ്യാനത്തോടുകൂടിയ ഒരു പതിപ്പ് മുമ്പ് പ്രസിദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. ‘ലളിത’യുടെ രംഗപ്രവേശകാലത്ത് അതിലെ സാങ്കേതിക പിഴവുകളെയും വ്യാഖ്യാനപരമായ ന്യൂനതകളെയും ചോദ്യം ചെയ്തുകൊണ്ട് ‘ഒരാശാരിച്ചെറുക്കന്‍’ എന്ന പേരില്‍ ‘ലളിതാവിരൂപണം’ എന്നൊരു ഖണ്ഡനഗ്രന്ഥം താന്‍ പുറത്തിറക്കിയതായി കെ. പരമേശ്വര മേനോന്‍ പ്രസ്താവനയില്‍ രേഖപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്. തച്ചുശാസ്ത്ര നിയമങ്ങളുടെ വ്യാഖ്യാനങ്ങളിലും പ്രയോഗങ്ങളിലും കേരളത്തിലെ ശില്പികള്‍ക്കിടയില്‍ നിലനിന്നിരുന്ന പ്രാമാണികതാ തര്‍ക്കങ്ങളുടെ തീവ്രത ഈ സംഭവം വ്യക്തമാക്കുന്നു.
കെ. പരമേശ്വര മേനോന്‍ ഇറക്കിയ 1928-ലെ ഈ പതിപ്പ്, പരമ്പരാഗത ശാസ്ത്രത്തെ ആധുനിക കാലഘട്ടത്തില്‍ സംരക്ഷിക്കാനും പ്രായോഗികമായി നിലനിര്‍ത്താനും ലക്ഷ്യമിട്ടുകൊണ്ടുള്ള ഒരു ശ്രമമായിരുന്നു. ഈ പതിപ്പില്‍ അദ്ദേഹം ശങ്കുസ്ഥാപനം, ദിങ്‌നിര്‍ണ്ണയം, പദവിന്യാസം, വീഥീസ്ഥിതി എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചിത്രീകരണങ്ങളും (പരിലേഖനങ്ങള്‍) ഉള്‍പ്പെടുത്തി. കൂടാതെ, ധ്വജാദി യോനികളില്‍ വരുന്ന ചുറ്റളവുകളെ ഉത്തമം, മധ്യമം, അധമം എന്നിങ്ങനെ തരംതിരിച്ച്, ആയാസം കൂടാതെ കണക്കുകള്‍ അറിയാനായി ‘കോല്‍ തച്ചു്’ എന്നൊരു പട്ടികയും ഈ ഗ്രന്ഥത്തോടൊപ്പം ചേര്‍ത്തിരുന്നു. ഇത് ഗൃഹനാഥന്മാര്‍ക്കും ആശാരിമാര്‍ക്കും കണക്കുകള്‍ എളുപ്പത്തില്‍ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിന് സഹായകമായി.
‘മനുഷ്യാലയ ചന്ദ്രിക’യുടെ ഗ്രന്ഥകര്‍ത്താവ് ‘തിരുമംഗലത്തു നീലകണ്ഠന്‍’ ആണെന്ന് ഗ്രന്ഥാരംഭത്തിലും പ്രസ്താവനയിലും പറയുന്നു. ഗ്രന്ഥത്തിലെ രണ്ടാം ശ്ലോകത്തില്‍, ഇദ്ദേഹം തന്റെ ഗൃഹനാമാദികളെ സ്വയം പരിചയപ്പെടുത്തുന്നു: ‘ശ്രീമംഗലാവാസ്സി’ല്‍ (തിരുമംഗലം ഇല്ലം) ജനിച്ച നീലകണ്ഠന്‍.
ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ഇഷ്ടദേവതാവന്ദനം (പദ്യം 1) അദ്ദേഹത്തിന്റെ സ്വദേശം സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു.

‘നൃസിംഹയാദവാഭിജ്ഞം തേജോദ്വിതയമദ്വയം രാജതേ പരമം ‘രാജരാജമംഗല ധാമനി”എന്ന മംഗള ശ്ലോകം, ‘രാജരാജമംഗലം’

എന്ന സ്വദേശക്ഷേത്രത്തിലെ നരസിംഹമൂര്‍ത്തിയെയും ശ്രീകൃഷ്ണനെയും സ്തുതിക്കുന്നു. ഈ ക്ഷേത്രബന്ധം, ബ്രിട്ടീഷ്മലബാറിലെ പൊന്നാനി താലൂക്കില്‍ എടക്കുളത്തിനടുത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന തൃപ്പറങ്ങോട് (പരക്രോഡം) ക്ഷേത്രത്തിന് സമീപമുള്ള ‘തിരുമംഗലം’ മൂസ്സതിന്റെ ഇല്ലമാണ് രചയിതാവിന്റേതെന്ന് ഉറപ്പിക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നു.
നീലകണ്ഠന്‍ ഗുരുജനങ്ങളില്‍ നിന്ന് ശാസ്ത്രാവബോധം നേടുകയും ‘ബ്രഹ്മാനന്ദന്‍’ എന്ന യതിയില്‍നിന്ന് തത്വജ്ഞാനം ഗ്രഹിക്കുകയും ചെയ്തതായി പദ്യം 2-ല്‍ പറയുന്നു. താന്‍ പഠിച്ച ശാസ്ത്രജ്ഞാനത്തെ ഉറപ്പിക്കാനും ലോകര്‍ക്ക് ഉപകാരപ്രദമാകാനുമാണ് ‘സ്വാധീതസ്ഥൈര്യകാംക്ഷീ പരഹിതനിരതോ’ (താന്‍ പഠിച്ചതിനെ ഉറപ്പിക്കാന്‍ ആഗ്രഹിക്കുന്നവനും പരോപകാര തല്‍പരനും) എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ ഈ ഗ്രന്ഥം രചിച്ചത്.
ഇദ്ദേഹത്തിന്റെ ഇതര കൃതികളുമായുള്ള ബന്ധവും ശ്രദ്ധേയമാണ്. ‘മാതംഗലീല’ എന്ന ഗജശാസ്ത്രഗ്രന്ഥത്തിലെ മംഗളശ്ലോകവും മനുഷ്യാലയ ചന്ദ്രികയിലെ മംഗളശ്ലോകവും തമ്മില്‍ സമാനതകള്‍ ഉള്ളതിനാല്‍, ഈ രണ്ടു ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെയും കര്‍ത്താവ് ഒരാളായിരിക്കുമോ എന്ന് സംശയിക്കാന്‍ വകയുണ്ട്. തിരുമംഗലത്ത് നീലകണ്ഠന്‍ മൂസ്സത് ‘കാവ്യോല്ലാസം’ എന്ന അലങ്കാരഗ്രന്ഥവും രചിച്ചിട്ടുണ്ട്.

മനുഷ്യാലയ ചന്ദ്രികയുടെ കാലഘട്ട നിര്‍ണ്ണയവും പ്രമാണബന്ധങ്ങളും

‘മനുഷ്യാലയ ചന്ദ്രിക’ രചിക്കപ്പെട്ട കാലഘട്ടം നിര്‍ണ്ണയിക്കാന്‍ ഗ്രന്ഥകര്‍ത്താവ് തന്നെ നല്‍കുന്ന സൂചനകള്‍ നിര്‍ണായകമാണ്. അഞ്ചാം ശ്ലോകത്തില്‍ ‘ദൃഷ്ട്വാ തന്ത്രസമുച്ചയാനുസരതാ മാര്‍ഗ്ഗേണ സംക്ഷിപ്യതേ’ എന്ന് അദ്ദേഹം പറയുന്നു. അതായത്, മാര്‍ക്കണ്ഡേയനിബന്ധനം, മയമതം, കാശ്യപീയം, വിശ്വകര്‍മ്മീയം തുടങ്ങിയ പല പൂര്‍വ്വഗ്രന്ഥങ്ങളെയും അവലംബിക്കുകയും, കേരളീയ താന്ത്രിക ഗ്രന്ഥങ്ങളില്‍ പരമപ്രധാനമായ ‘തന്ത്രസമുച്ചയത്തെ’ അനുസരിച്ച് സംഗ്രഹിക്കുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടാണ് ഈ ഗ്രന്ഥം രചിക്കപ്പെട്ടത്. തന്ത്രസമുച്ചയത്തിലെ പല ശ്ലോകങ്ങളും മനുഷ്യാലയ ചന്ദ്രികയില്‍ ചേര്‍ത്തിരിക്കുന്നതും ഇതിന്റെ അനുബന്ധമായി ഗ്രഹിക്കാം.
തന്ത്രസമുച്ചയം രചിച്ചത് ചേന്നാസ് നാരായണന്‍ നമ്പൂതിരിപ്പാടാണ്. അദ്ദേഹം ജനിച്ചത് കലിയബ്ദം 4522-ല്‍ (ഏകദേശം 1421 AD) ആണ്. അക്കാലത്ത് അച്ചടി സൗകര്യങ്ങള്‍ ഇല്ലാതിരുന്നതിനാല്‍ ഒരു ഗ്രന്ഥത്തിന് വ്യാപകമായ പ്രചാരം ലഭിക്കാന്‍ കുറഞ്ഞത് ഒരു നൂറ്റാണ്ടുകാലമെങ്കിലും ആവശ്യമായിരുന്നു. ഈ സാഹചര്യത്തില്‍, തന്ത്രസമുച്ചയത്തിന് പ്രചാരം ലഭിച്ചതിനുശേഷം മാത്രമാണ് ‘മനുഷ്യാലയ ചന്ദ്രിക’ രചിക്കപ്പെട്ടതെന്ന നിഗമനം സാധുവാണ്. അതുകൊണ്ട്, ഗ്രന്ഥം ക്രിസ്തു പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിലോ (1500 AD) പതിനേഴാം നൂറ്റാണ്ടിലോ (1700 AD) ഉണ്ടാക്കപ്പെട്ടതായിരിക്കാം. ഈ അനുമാനം തിരുമംഗലത്ത് നീലകണ്ഠനെ കൊല്ലവര്‍ഷം എട്ടാം ശതകത്തിന്റെ പൂര്‍വ്വാര്‍ദ്ധത്തില്‍ (ഏകദേശം 17-ാം നൂറ്റാണ്ട്) ജീവിച്ചിരുന്നതായി കണക്കാക്കുന്നതിനോട് യോജിക്കുന്നു.
ഈ ഗ്രന്ഥം തന്ത്രസമുച്ചയത്തെ പിന്തുടരുന്നതായി ഗ്രന്ഥകര്‍ത്താവ് തന്നെ വ്യക്തമാക്കുന്നതിനാല്‍, ചേന്നാസ് നമ്പൂതിരിപ്പാട് തന്നെയാണ് ‘മനുഷ്യാലയ ചന്ദ്രിക’ രചിച്ചത് എന്ന ചില പ്രചരണങ്ങളെ ഇത് തള്ളിക്കളയുന്നു. ചേന്നാസ് നമ്പൂതിരിപ്പാടിന്റെ പാരമ്പര്യത്തില്‍ ഈ കൃതി ഉള്‍പ്പെട്ടുപോയതാകാം ഈ ആശയക്കുഴപ്പത്തിന് കാരണം.

രണ്ടാം ശ്ലോകത്തിലെ ‘രത്‌നമുച്ചൈരതാനില്‍’ എന്ന പ്രയോഗത്തിന്, വ്യാഖ്യാതാവ് ‘ശില്പിരത്‌നം എന്ന ഗ്രന്ഥത്തെ ഉണ്ടാക്കി’ എന്ന് വ്യാഖ്യാനം നല്‍കുന്നു. എന്നാല്‍, ഈ വ്യാഖ്യാനത്തിന്റെ കാര്യത്തില്‍ ചരിത്രപരമായ ചോദ്യങ്ങളുണ്ട്. തിരുവനന്തപുരത്തെ സംസ്‌കൃതഗ്രന്ഥാവലിയില്‍ ചേര്‍ത്തു പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ‘ശില്പരത്‌നം’, ‘ശ്രീകുമാരപ്രണിതം’ എന്നാണ് അറിയപ്പെടുന്നത്. അതില്‍ ഗ്രന്ഥകര്‍ത്താവിന്റെ പേര് വ്യക്തമാക്കുന്നില്ല.
കൂടാതെ, ‘ശില്പരത്‌ന’ത്തിലെ ചില ശ്ലോകങ്ങള്‍ ഭൃഗുവംശജാതനും സകല ശില്പകലാനിപുണനുമായ തന്റെ പിതാവിനെ സ്തുതിക്കുകയും, ‘ശ്രീദേവനാരായണധരണിപതി’യുടെ (അമ്പലപ്പുഴ രാജാവ്) ആജ്ഞയനുസരിച്ച് താന്‍ ഈ ഗ്രന്ഥം രചിക്കുന്നു എന്നും പറയുന്നു. അതിനാല്‍, ‘ശില്പരത്‌നം’ രചിച്ചത് തിരുമംഗലത്ത് നീലകണ്ഠനാണോ എന്ന കാര്യത്തില്‍ വ്യക്തമായ സ്ഥിരീകരണം ലഭ്യമല്ല. എങ്കിലും, പ്രസ്താവന എഴുതിയ പണ്ഡിതര്‍, ‘ശില്പരത്‌ന’ത്തെക്കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കേണ്ട വിഷയങ്ങളെക്കുറിച്ച് വിശദമായി പരാമര്‍ശിക്കുന്നുണ്ട്.
‘മനുഷ്യാലയ ചന്ദ്രിക’ അവലംബിച്ച പൂര്‍വ്വഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ പട്ടിക താഴെ നല്‍കുന്നു :
പൂര്‍വ്വഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ പട്ടിക