ഡോ. തനൂജ ജി

Published: 10 October 2025 കവർസ്റ്റോറി

ഡോ. ഹരികുമാർ എൻ.

Published: 10 October 2025 കവർസ്റ്റോറി

അർത്ഥശാസ്ത്രത്തിലെ രാഷ്ട്രതന്ത്രങ്ങൾ

ആമുഖം

വിഷ്ണുഗുപ്തൻ, ചാണക്യൻ എന്നീ പേരുകളിൽ അറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രതന്ത്രജ്ഞനായിരുന്നു കൗടില്യൻ. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാന സംഭാവനകളിൽ ഒന്നാണ് അർത്ഥശാസ്ത്രം.
രാഷ്ട്രതന്ത്രം, സാമ്പത്തിക നയം, രാഷ്ട്രീയതന്ത്രം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ഒരു പുരാതന ഇന്ത്യൻ ഗ്രന്ഥമാണിത്.ഈ ഗ്രന്ഥം മുന്നോട്ട് വയ്ക്കുന്ന രാഷ്ട്രതന്ത്ര സങ്കല്പങ്ങളെയാണ് ഈ പ്രബത്തിൽ വിശദീകരിക്കുന്നത്.

രചനാകാലം

അർത്ഥശാസ്ത്രത്തിൻ്റെ രചനാകാലത്തെക്കുറിച്ച് പണ്ഡിതന്മാർക്കിടയിൽ അഭിപ്രായവ്യത്യാസങ്ങളുണ്ട്. ചാണക്യൻ (വിഷ്ണുഗുപ്തൻ) മൗര്യ സാമ്രാജ്യ സ്ഥാപകനായ ചന്ദ്രഗുപ്ത മൗര്യൻ്റെ (ഭരണകാലം ഏകദേശം ക്രി.മു. 321-297) ഗുരുവും പ്രധാനമന്ത്രിയുമായിരുന്നു. ഈ പാരമ്പര്യമനുസരിച്ച്, ഗ്രന്ഥത്തിൻ്റെ കാലം ക്രി.മു. നാലാം നൂറ്റാണ്ടാണ്.എങ്കിലും, നിലവിലുള്ള ഗ്രന്ഥം ഒന്നിലധികം രചയിതാക്കൾ ചേർന്ന് പല കാലങ്ങളിലായി എഴുതിയതും കൂട്ടിച്ചേർക്കലുകൾ വരുത്തിയതുമാകാം എന്ന് ചില പണ്ഡിതന്മാർ വാദിക്കുന്നു. ഈ കാഴ്ചപ്പാടനുസരിച്ച്, ഗ്രന്ഥത്തിൻ്റെ അന്തിമരൂപം ക്രി.മു. 2-ാം നൂറ്റാണ്ട് മുതൽ ക്രി.വ. 3-ാം നൂറ്റാണ്ട് വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിനിടയിൽ പൂർത്തിയാക്കിയതായി കണക്കാക്കുന്നു.

വിവർത്തനങ്ങൾ, പഠനങ്ങൾ:

കൗടില്യൻ്റെ അർത്ഥശാസ്ത്രം ലോകമെമ്പാടുമുള്ള പണ്ഡിതന്മാരുടെയും ഭരണകർത്താക്കളുടെയും ശ്രദ്ധ പിടിച്ചുപറ്റിയ ഒരു ഗ്രന്ഥമാണ്. അതിൻ്റെ ഉള്ളടക്കത്തിൻ്റെ പ്രാധാന്യം കാരണം വിവിധ ഭാഷകളിൽ ഇതിന് വിവർത്തനങ്ങളും പഠനങ്ങളും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്.
കൗടില്യൻ്റെ അർത്ഥശാസ്ത്രം സംസ്കൃത ഭാഷയിലാണ് എഴുതപ്പെട്ടത്. ഈ ഗ്രന്ഥത്തിൻ്റെ കൈയെഴുത്തുപ്രതികൾ 1905-ൽ ആർ. ശാമശാസ്ത്രി വീണ്ടും കണ്ടെത്തുകയും 1909-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും ചെയ്തു.
ആർ. ശാമശാസ്ത്രിയുടെ ഇംഗ്ലീഷ് വിവർത്തനം 1915-ൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുകയും അന്താരാഷ്ട്ര ശ്രദ്ധ നേടുകയും ചെയ്തു.
ആർ.പി. കാങ്ളെയുടെ (R.P. Kangle) വിവർത്തനവും നിരൂപണ പഠനങ്ങളോടുകൂടിയ ഗ്രന്ഥവും പ്രധാനപ്പെട്ട ഒരു റഫറൻസ് ഗ്രന്ഥമായി കണക്കാക്കുന്നു.
ഇംഗ്ലീഷിൽ ഇതിൻ്റെ പുനഃപ്രസിദ്ധീകരണങ്ങളും ഓഡിയോബുക്കുകളും ലഭ്യമാണ്.
ഇന്ത്യൻ ഭരണരീതി, സാമ്പത്തികശാസ്ത്രം, സൈനിക തന്ത്രം എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ഏറ്റവും മികച്ച ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ ഒന്നായി അർത്ഥശാസ്ത്രത്തെ ഇംഗ്ലീഷ് പഠനങ്ങൾ വിലയിരുത്തുന്നു.
പതിനൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടിലോ പന്ത്രണ്ടിലോ ഈ കൃതി മലയാളത്തിലേക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടു. വ്യാഖ്യാനത്തോടു കൂടിയാ ണ്‌ ഭാഷാകൗടലീയമെന്ന പേരിൽ അർത്ഥ ശാസ്ത്രം മലയാളത്തിലേയ്ക്ക് വിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെട്ടത്. 15 അധികരണത്തിൽ ഏഴെണ്ണം മാത്രമാണ് കണ്ടു കിട്ടിയിട്ടുള്ളത്. ഏറ്റവും പഴക്കമുളള മലയാള ഗദ്യഗ്രന്ഥമെന്ന നിലയിൽ രാഷ്ട്രീയവും ഭാഷാപരവുമായ പ്രാധാന്യം ഭാഷാകൗട ലീയത്തിനുണ്ട്.ജർമ്മൻ ഭാഷയിൽ ജോഹാൻ ജേക്കബ് മെയർ (Johann Jakob Meyer) 1927-ൽ അർത്ഥശാസ്ത്രം വിവർത്തനം ചെയ്തു. അദ്ദേഹം ഈ ഗ്രന്ഥത്തെ “പുരാതന ഇന്ത്യയിലെ ഒരു ലൈബ്രറി” എന്നാണ് വിശേഷിപ്പിച്ചത്. നിരവധി ശാസ്ത്രീയ പഠനങ്ങളും ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, തോമസ് ആർ. ട്രോട്ട്മാൻ (Thomas R. Trautmann) ഗ്രന്ഥത്തിൻ്റെ കർത്തൃത്വത്തെക്കുറിച്ചും കാലഘട്ടത്തെക്കുറിച്ചും പഠനം നടത്തിയിരുന്നു.
‘അർത്ഥശാസ്ത്രം’ ഒരു സമാഹാരമാണ് (Compilation) എന്നദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.”Kauṭilya and the Arthaśāstra: A Statistical Investigation of the Authorship and Evolution of the Text” (1971)- എന്ന പഠനത്തിൽ കൗടില്യൻ്റെ രചനാരീതിയെക്കുറിച്ച് അദ്ദേഹം വിശകലനം നടത്തി.ഗ്രന്ഥത്തിലെ ചില ലളിത പദങ്ങളുടെ (simple particles and conjunctions – ഉദാഹരണത്തിന് ‘and’ അല്ലെങ്കിൽ ‘or’ പോലെ ഉപയോഗിക്കുന്ന പദങ്ങൾ) ഉപയോഗത്തിൻ്റെ എണ്ണവും ആവർത്തനവും പരിശോധിച്ചതിലൂടെ, ‘അർത്ഥശാസ്ത്രം’ ഒരാൾ എഴുതിയ ഒറ്റ ഗ്രന്ഥമല്ലെന്നും, കുറഞ്ഞത് മൂന്ന് വ്യത്യസ്ത വ്യക്തികളുടെ രചനകൾ ചേർത്ത ഒരു സമാഹാരമാണെന്നും അദ്ദേഹം വാദിച്ചു.നിലവിലുള്ള ‘അർത്ഥശാസ്ത്രം’ ക്രിസ്ത്വബ്ദം 150-ന് ശേഷം, ഒരുപക്ഷേ ക്രിസ്ത്വബ്ദത്തിൻ്റെ ആദ്യ നൂറ്റാണ്ടുകളിൽ, സമാഹരിക്കപ്പെട്ടതാകാം എന്നും അദ്ദേഹം അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
ഗ്രന്ഥം സമാഹരിച്ച വ്യക്തി, തൻ്റെ രചനയ്ക്ക് പ്രാമാണികത ലഭിക്കുന്നതിന്, ഇന്ത്യയിലെ രാഷ്ട്രതന്ത്രജ്ഞരിൽ പ്രമുഖനായ കൗടില്യൻ്റെ പേര് ഉപയോഗിച്ചു. ഇത് ഒരു വഞ്ചനയായി (fraud) കണക്കാക്കേണ്ടതില്ല, മറിച്ച് പുരാതന ലോകത്തിലെ എഴുത്തുകാർ പിന്തുടർന്നിരുന്ന ഒരു സാഹിത്യപരമായ രീതി (literary convention) മാത്രമായിരുന്നു എന്നും ട്രോട്ട്മാൻ വാദിച്ചു. ഗ്രന്ഥത്തിൻ്റെ ഉള്ളടക്കത്തെക്കുറിച്ച്
ട്രോട്ട്മാൻ തൻ്റെ പിൽക്കാല ഗ്രന്ഥമായ “Arthashastra: The Science of Wealth” (2012)-ൽ അർത്ഥശാസ്ത്രത്തിലെ ആശയങ്ങളെക്കുറിച്ച് വിശദമായി എഴുതി: ‘അർത്ഥം’ എന്ന ആശയത്തിൽ സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രവും രാഷ്ട്രീയവും ഒരു യൂണിറ്റായി സംയോജിപ്പിച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന് അദ്ദേഹം വിശദീകരിച്ചു. രാജ്യത്തിൻ്റെയും ജനങ്ങളുടെയും ഭൗതിക ക്ഷേമം നിലനിർത്തുന്നതിൽ ഭരണകൂടത്തിന് സുപ്രധാന പങ്കുണ്ടെന്ന് അർത്ഥശാസ്ത്രം പറയുന്നു.അർത്ഥശാസ്ത്രത്തിലെ സങ്കൽപ്പ രാജ്യത്തിൽ യഥാർത്ഥ സ്വകാര്യ സ്വത്ത് ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നും, എന്നാൽ അത് ബന്ധുത്വം, അയൽപക്കം, കടം തുടങ്ങിയ വ്യവസ്ഥകൾക്ക് വിധേയമായിരുന്നു എന്നും അദ്ദേഹം നിരീക്ഷിച്ചു.വിൽക്കുമ്പോൾ,ബന്ധുക്കൾ, അയൽക്കാർ, കടക്കാർ എന്നിവർക്ക് നൽകിയിരുന്ന മുൻഗണന കാരണം, ഒരു ഭൂമി വിൽക്കുമ്പോൾ അത് ആ സാമൂഹിക വലയത്തിനുള്ളിൽ തന്നെ നിലനിൽക്കാൻ നിർബന്ധിതമായി.

അർത്ഥശാസ്ത്രം: സാമാന്യ വിവരങ്ങൾ

അർത്ഥശാസ്ത്രം മൊത്തത്തിൽ 15 പുസ്തകങ്ങൾ (അധികരണങ്ങൾ), 150 അധ്യായങ്ങൾ, 180 പ്രകരണങ്ങൾ, ഏകദേശം 6,000 ശ്ലോകങ്ങൾ എന്നിവയായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
പ്രധാന വിഷയങ്ങൾ
ഒരു രാജ്യം ഭരിക്കുന്നതിനും സമ്പത്ത് നേടുന്നതിനും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനും എങ്ങനെ പ്രവർത്തിക്കണം എന്നതിലാണ് ഈ ഗ്രന്ഥം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത്. ഒരു കഴിവുള്ള ഭരണകൂടം രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളെ സമ്പത്ത് സൃഷ്ടിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിക്കുമെന്ന ആശയത്തെ ഇത് ശക്തമായി പിന്തുണയ്ക്കുന്നു.
1. ഭരണനിർവ്വഹണവും നിയമവും:

രാജാവ് എങ്ങനെയാണ് അഹങ്കാരം ഉപേക്ഷിച്ച് ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കേണ്ടത്, എങ്ങനെയാണ് മന്ത്രിമാരെ നിയമിക്കേണ്ടത്, ചാരന്മാരെ ഉപയോഗിക്കേണ്ടത്, ദിവസം എങ്ങനെ വിഭജിക്കണം, പ്രജകളുടെ ക്ഷേമം എങ്ങനെ ഉറപ്പാക്കണം എന്നിങ്ങനെയുള്ള കാര്യങ്ങൾ ഇതിൽ വിശദീകരിക്കുന്നുണ്ട്.

ധനശേഖരണത്തിനുള്ള നടപടികൾ, സർക്കാർ ഉദ്യോഗസ്ഥരുടെ പെരുമാറ്റ പരിശോധന, രാജകീയ രേഖകൾ തയ്യാറാക്കുന്നതിനുള്ള നടപടിക്രമങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടെയുള്ള സർക്കാർ സൂപ്രണ്ടുമാരുടെ കടമകളും ഇതിൽ വിവരിക്കുന്നു.

നിയമസംബന്ധമായ കാര്യങ്ങളും വിശദീകരിക്കുന്നു: വിവാഹം, പാരമ്പര്യ സ്വത്ത് ഭാഗം വെക്കൽ, കരാറുകൾ, കടം വീണ്ടെടുക്കൽ, അടിമകളെയും തൊഴിലാളികളെയും സംബന്ധിച്ച നിയമങ്ങൾ, സമ്മാനങ്ങൾ തിരികെ വാങ്ങൽ, വാങ്ങലും വിൽക്കലും റദ്ദാക്കൽ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള കാര്യങ്ങൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നു.

കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ ഇല്ലാതാക്കൽ, ന്യായമായ ശിക്ഷ നൽകൽ എന്നിവയും ഇതിലെ വിഷയങ്ങളാണ്.

2. സാമ്പത്തിക നയവും സൈനിക തന്ത്രങ്ങളും:

ഖനന പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ നടത്തിപ്പ്, ഉൽപ്പാദന നിയന്ത്രണം, നിധി സൂക്ഷിപ്പുകാരൻ്റെ ചുമതലകൾ എന്നിവ ചർച്ചചെയ്യുന്നു.
ഗ്രാമങ്ങളുടെ രൂപീകരണം, ഭൂമിയുടെ വിഭജനം, കോട്ടകൾ നിർമ്മിക്കൽ, കോട്ടയ്ക്കുള്ളിലെ കെട്ടിടങ്ങൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ നൽകുന്നതോടൊപ്പം
നയതന്ത്ര വിവരങ്ങളുമുണ്ട്. ശത്രുരാജ്യങ്ങളുമായുള്ള സന്ധി, യുദ്ധപ്രഖ്യാപനം, വിഗ്രഹങ്ങളുടെ രൂപങ്ങൾ, ക്ഷയം, സ്തംഭനം, പുരോഗതി എന്നിവ നിർണ്ണയിക്കുന്ന ആറ് മടങ്ങ് നയങ്ങളെക്കുറിച്ച് (“ഷഡ്ഗുണ്യം”) വിവരിക്കുന്നു.

യുദ്ധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങൾ, ഒരു കോട്ട പിടിച്ചെടുക്കുന്നതിനുള്ള തന്ത്രപരമായ വഴികൾ, രഹസ്യ മാർഗ്ഗങ്ങൾ, ഒരു ആക്രമണകാരിയുടെ ജോലി തുടങ്ങിയ സൈനിക തന്ത്രങ്ങൾ ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

കൗടില്യൻ തൻ്റെ പ്രായോഗികതയ്‌ക്കൊപ്പം, ദരിദ്രരോടും അടിമകളോടും സ്ത്രീകൾക്കുമുള്ള അനുകമ്പയും (ക്ഷേമം ഉറപ്പാക്കുന്നതിൽ) ഈ ഗ്രന്ഥത്തിൽ പ്രകടിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ക്ഷാമകാലത്തെ സമ്പത്ത് പുനർവിതരണം പോലുള്ള ക്ഷേമകാര്യങ്ങളിലും സമൂഹം ഒരുമിച്ച് നിൽക്കുന്ന കൂട്ടായ ധാർമ്മികതയിലും (collective ethics) ഗ്രന്ഥം ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.

പഠനങ്ങളുടെ പ്രാധാന്യം :

ആധുനിക ഭരണനിർവ്വഹണം, സാമ്പത്തിക നയം, നയതന്ത്രം, പ്രതിരോധം എന്നീ മേഖലകളുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തി അർത്ഥശാസ്ത്രത്തിലെ ആശയങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഇന്നും ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ചിന്താകേന്ദ്രങ്ങളിലും അക്കാദമിക് വേദികളിലും പഠനങ്ങൾ നടക്കുന്നു. ഒരു ഭരണാധികാരിയുടെ ധർമ്മങ്ങൾ, നികുതി പിരിവ്, നിയമവ്യവസ്ഥ, സൈനിക തന്ത്രങ്ങൾ തുടങ്ങിയ എല്ലാ കാര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുമുള്ള വ്യക്തമായ വിവരങ്ങൾ ഈ ഗ്രന്ഥം നൽകുന്നു.
കൗടില്യൻ്റെ അർത്ഥശാസ്ത്രം രാഷ്ട്രീയ ചിന്താമേഖലയിലെ ഒരു പ്രധാന ഗ്രന്ഥമായി ഇന്നും നിലനിൽക്കുന്നു, മഹാനായ ഇറ്റാലിയൻ രാഷ്ട്രീയ തത്വചിന്തകനായ നിക്കോളോ മാക്കിയവെല്ലിയുടെ (Niccolò Machiavelli) “ദി പ്രിൻസ്” (The Prince) എന്ന കൃതിയുമായി ഇതിനെ പലപ്പോഴും താരതമ്യം ചെയ്യാറുണ്ട്.

കൗടില്യൻ്റെ രാഷ്ട്രതന്ത്ര നിലപാടുകൾ:

കൗടില്യൻ്റെ തത്ത്വചിന്തയും രാഷ്ട്രതന്ത്രവും പ്രധാനമായും പ്രായോഗികമായ ഭരണനിർവ്വഹണത്തിലും (Pragmatic Governance) രാജ്യത്തിൻ്റെ യോഗക്ഷേമത്തിലും (Welfare and Security) അധിഷ്ഠിതമാണ്. ഇദ്ദേഹത്തിൻ്റെ ചിന്തകൾക്ക് ധർമ്മം (നീതി), അർത്ഥം (സമ്പത്ത്), ദണ്ഡനീതി (രാഷ്ട്രതന്ത്രം) എന്നിവയുടെ സന്തുലിതാവസ്ഥയിൽ വലിയ സ്ഥാനമുണ്ട്.
കൗടില്യൻ്റെ ചിന്താധാരയിൽ രാഷ്ട്രതന്ത്രം അഥവാ ദണ്ഡനീതിക്കാണ് പരമമായ സ്ഥാനം. മറ്റെല്ലാ വിജ്ഞാനശാഖകളുടെയും അടിസ്ഥാനം ഇതാണ്.
“ദണ്ഡനീതിയാണ് ആന്വീക്ഷികി, ത്രയി, വാർത്ത എന്നിവയുടെ യോഗക്ഷേമത്തിന്നു സാധനമായിട്ടുള്ളത്.”

കൗടില്യൻ്റെ അർത്ഥശാസ്ത്രം പ്രധാനമായും നാല് വിജ്ഞാനശാഖകളെയാണ് (വിദ്യകൾ) ഭരണനിർവ്വഹണത്തിൻ്റെ അടിസ്ഥാനമായി കണക്കാക്കുന്നത്. ഇവയിൽ ആദ്യത്തെ മൂന്ന് വിദ്യകളാണ് ആന്വീക്ഷികി, ത്രയി, വാർത്ത എന്നിവ.

ആന്വീക്ഷികി (Anvikshiki):

ആന്വീക്ഷികി എന്നാൽ വിമർശനാത്മക ചിന്തയും തത്ത്വചിന്തയും ആണ്. യുക്തിപരമായ അന്വേഷണമാണ് ഇതിൻ്റെ കാതൽ.സാംഖ്യം, യോഗം, ലോകായതം (ഭൗതികവാദം) എന്നിവയാണ് ആന്വീക്ഷികിയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത്. ധർമ്മം, അർത്ഥം എന്നിവയുടെ ബലാബലങ്ങളെ യുക്തികളാൽ അന്വീക്ഷണം (അന്വേഷണം) ചെയ്യുക എന്നതാണ് ഉദ്ദേശ്യം. ആന്വീക്ഷികി ലോകത്തിന് ഉപകാരം ചെയ്യുന്നു. ആപത്ത് വരുമ്പോഴും അഭ്യുദയം വരുമ്പോഴും മനസ്സിന് വികാരം ഭവിക്കാത്തവിധം ബുദ്ധിയെ ഉറപ്പിച്ചു നിർത്തുന്നു. ഇത് പ്രജ്ഞ, സംസാരം, പ്രവൃത്തി എന്നിവയ്ക്ക് നൈപുണ്യം (പാടവം) ഉണ്ടാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.എല്ലാ വിദ്യകൾക്കും വിളക്കായും എല്ലാ പ്രവൃത്തികൾക്കും ഉപായമായും എല്ലാ ധർമ്മങ്ങൾക്കും ആശ്രയമായും ആന്വീക്ഷികി ജയിച്ചു നിൽക്കുന്നു എന്നതാണ് കൗടില്യൻ്റെ വീക്ഷണം.

ത്രയി (Trayi):

ത്രയി (Trayi)എന്നാൽ വേദങ്ങളിലും ധർമ്മങ്ങളിലും അധിഷ്ഠിതമായ വിദ്യയാണ്.ഋഗ്, യജുർ, സാമം എന്നീ മൂന്ന് വേദങ്ങളാണ് ത്രയി. ശിക്ഷ, കല്പം, വ്യാകരണം, നിരുക്തം, ഛന്ദസ്സ്, ജ്യോതിഷം എന്നിവ വേദാംഗങ്ങളാണ്.ധർമ്മാധർമ്മങ്ങളെക്കുറിച്ച് പ്രതിപാദിക്കുന്നു.ത്രയി നാല് വർണ്ണങ്ങൾക്കും (ബ്രാഹ്മണൻ, ക്ഷത്രിയൻ, വൈശ്യൻ, ശൂദ്രൻ) നാല് ആശ്രമങ്ങൾക്കും (ബ്രഹ്മചര്യം, ഗാർഹസ്ഥ്യം, വാനപ്രസ്ഥം, സന്യാസം) ധർമ്മം സ്ഥാപിക്കുന്നതിന് ഉപകരിക്കുന്നു.ബ്രാഹ്മണൻ, ക്ഷത്രിയൻ, വൈശ്യൻ, ശൂദ്രൻ എന്നിവരുടെ സ്വധർമ്മങ്ങൾ ത്രയിയിൽ നിന്നാണ് വരുന്നത്.

വാർത്ത (Varta):

വാർത്ത (Varta) എന്നാൽ സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രം അഥവാ ഉപജീവന മാർഗ്ഗങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള വിദ്യയാണ്. കൃഷി, പശുപാലനം (കന്നുകാലി വളർത്തൽ), വാണിജ്യം (കച്ചവടം) എന്നിവയാണ് വാർത്ത.അർത്ഥങ്ങളെ (സമ്പത്ത്)ക്കുറിച്ച് പ്രതിപാദിക്കുക എന്നതാണ് ഉദ്ദേശ്യം.ധാന്യം, പശു, ഹിരണ്യം (സ്വർണ്ണം), കുപ്യം (ഉപയോഗവസ്തുക്കൾ), വിഷ്ടി (കൂലിയില്ലാത്ത വേല) എന്നിവയെ നൽകി ഇത് രാജ്യത്തിന് ഉപകാരം ചെയ്യുന്നു.

വാർത്തയിലൂടെ ഉണ്ടാകുന്ന കോശത്തെയും ദണ്ഡത്തെയും (ഖജനാവും സൈന്യവും) ഉപയോഗിച്ച് രാജാവ് സ്വന്തം പക്ഷത്തേയും ശത്രുപക്ഷത്തേയും സ്വായത്തമാക്കുന്നു.
ഈ മൂന്ന് വിദ്യകളും ദണ്ഡനീതിക്ക് (രാഷ്ട്രതന്ത്രം) അടിത്തറ നൽകുന്നു. ദണ്ഡനീതിയാണ് ഇവയെല്ലാം നിലനിൽക്കുന്നതിനും ക്ഷേമം ഉണ്ടാകുന്നതിനും കാരണമാകുന്നത്.

“അലബ്ധമായ ഐശ്വര്യം ലഭിക്കുവാനും, ലബ്ധമായതിനെ രക്ഷിക്കുവാനും, രക്ഷിതമായതിനെ വർദ്ധിപ്പിക്കുവാനും, വർദ്ധിച്ചതിനെ സൽപാത്രങ്ങളിൽ അർപ്പിക്കുവാനും ദണ്ഡം പ്രയോജനപ്പെടുന്നു.”
“തീക്ഷ്ണമായ ദണ്ഡം ചെയ്യുന്ന രാജാവ് പ്രജകളുടെ വെറുപ്പിന് പാത്രമാകും. മൃദുവായി ദണ്ഡം ചെയ്യുന്നവനെ അവർ തിരസ്കരിക്കയും ചെയ്യും.”
“ദണ്ഡമില്ലാതിരുന്നാൽ, അത് മാത്സ്യന്യായത്തെ (ബലവാൻ ബലം കുറഞ്ഞവനെ ദ്രോഹിക്കുന്ന രീതി) ചെയ്യും;ദണ്ഡധരനായിട്ടൊരാളില്ലാതിരുന്നാൽ ബലമേറിയവൻ ബലം കുറഞ്ഞവനെ ഗ്രസിച്ചുകളയും.”

അർത്ഥത്തിൻ്റെ (സമ്പത്തിൻ്റെ) പ്രാധാന്യത്തെക്കുറിച്ചും അർത്ഥശാസ്ത്രത്തിൽ ഉണ്ട്.
കൗടില്യൻ ധാർമ്മികതയെക്കാൾ (ധർമ്മം) പ്രായോഗികമായ നേട്ടങ്ങൾക്കാണ് പ്രാധാന്യം നൽകുന്നത്.
“ധർമ്മവും കാമവും അർത്ഥത്തെ ആശ്രയിച്ചുള്ളവയാകയാൽ അർത്ഥം തന്നെയാണ് പ്രധാനം.” (ധർമ്മാർത്ഥകാമങ്ങളിൽ സമ്പത്തിൻ്റെ കേന്ദ്രീകൃതമായ സ്ഥാനം ഇത് വ്യക്തമാക്കുന്നു.)
“ആകയാൽ നിത്യമുദ്യോഗം ചെയ്യുക; പരിശ്രമമാണ് സമ്പത്തിൻ്റെ അടിസ്ഥാനം; ഉദ്യോഗമില്ലായ്മ അനർത്ഥമാണ്.”

രാജാവിൻ്റെ ധർമ്മം (നേതൃത്വം)
രാജാവിൻ്റെ പരമമായ തത്ത്വം പ്രജകളുടെ ക്ഷേമവും കാര്യക്ഷമതയും ഉറപ്പാക്കുക എന്നതാണ്.
“രാജാവിൻ്റെ സുഖം പ്രജകളുടെ സുഖമാണ്; തൻ്റെ പ്രിയമുള്ളതല്ല, പ്രജകൾക്ക് പ്രിയമുള്ളതാണ് ഹിതം.”
“ശാസ്ത്രവിരുദ്ധമായി പ്രവൃത്തിക്കുന്നവനും ഇന്ദ്രിയങ്ങളെ ജയിച്ചു കീഴടക്കാത്തവനുമായ രാജാവ്… പെട്ടെന്ന് നശിച്ചുപോകും.”
“ധർമ്മം, അർത്ഥം, കാമം എന്നിവയിൽ ഒന്നിനെ മാത്രം അധികമായി സേവിച്ചാൽ അത് മറ്റു രണ്ടിനേയും, തന്നേയും പീഡിപ്പിക്കും.”
“ഒറ്റച്ചക്രം ഓടുകയില്ല; ആകയാൽ മന്ത്രിമാരെ വെച്ച് അവരുടെ അഭിപ്രായം കേൾക്കുക.”
കൗടില്യൻ്റെ തത്ത്വചിന്ത, ശക്തവും പ്രായോഗികവുമായ ഒരു ഭരണാധികാരി, നീതിയും സമ്പത്തും സന്തുലിതമാക്കി, നിരന്തരമായ പ്രയത്നത്തിലൂടെ രാജ്യത്തെ നയിക്കണം എന്നതിലാണ് ഊന്നൽ നൽകുന്നത്.

വർണ്ണ വ്യവസ്ഥയും വിവേചനങ്ങളും

കൗടില്യൻ്റെ അർത്ഥശാസ്ത്രം നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന വർണ്ണാശ്രമ ധർമ്മങ്ങളെയും സാമൂഹിക ശ്രേണികളെയും പൂർണ്ണമായും അംഗീകരിക്കുകയും, അവ നിലനിർത്തേണ്ടത് രാജാവിൻ്റെ പ്രധാന ചുമതലയായി കണക്കാക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ സമീപനം ജാതിയിൽ താഴ്ന്നവരോടുള്ള ചില വിവേചനങ്ങളും വേർതിരിവുകളും ഗ്രന്ഥത്തിൽ വ്യക്തമായി കാണിക്കുന്നുണ്ട്.
വർണ്ണാശ്രമത്തെ സംബന്ധിച്ച നിലപാടുകൾ
അർത്ഥശാസ്ത്രത്തിൽ, വർണ്ണാശ്രമ ധർമ്മങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതിനും സംരക്ഷിക്കുന്നതിനും ത്രയി (വേദവിദ്യ) പ്രധാനമാണ്. ഈ വ്യവസ്ഥ തകർന്നാൽ രാജ്യത്തിന് നാശമുണ്ടാകും എന്നതാണ് കൗടില്യൻ്റെ പ്രധാന നിലപാട്.
രാജാവ് ദണ്ഡനീതി ഉപയോഗിച്ച് ലോകത്തെ കാത്തുസൂക്ഷിക്കുമ്പോൾ, നാലു വർണ്ണാശ്രമങ്ങളും തങ്ങളുടെ സ്ഥാനത്ത് ഉറച്ചുനിൽക്കും.
ഓരോ വർണ്ണവും തങ്ങളുടെ സ്വധർമ്മത്തെ അതിക്രമിച്ചു നടന്നാൽ ലോകം സാങ്കര്യം (കുഴപ്പങ്ങൾ) വന്നു നശിച്ചുപോകും. സ്വധർമ്മം സംരക്ഷിച്ചാൽ മാത്രമേ ഇഹത്തിലും പരത്തിലും സുഖമുണ്ടാകൂ.
ഓരോ വർണ്ണത്തിൻ്റെയും ധർമ്മം: ബ്രാഹ്മണൻ (അദ്ധ്യാപനം, യാജനം), ക്ഷത്രിയൻ (പ്രജാപാലനം, ശസ്ത്രജീവനം), വൈശ്യൻ (കൃഷി, വാണിജ്യം), ശൂദ്രൻ (ദ്വിജാതികളുടെ ശുശ്രൂഷ, ശിൽപ്പം) എന്നിവർക്ക് നിർബന്ധിതമായിട്ടുള്ള ധർമ്മങ്ങൾ ഗ്രന്ഥത്തിൽ വ്യക്തമാക്കുന്നു.
ജാതിയിൽ താഴ്ന്നവരോടുള്ള വിവേചനങ്ങളും വേർതിരിവുകളും
സാമൂഹിക ശ്രേണിയിലെ താഴ്ന്ന വർഗ്ഗക്കാരെയും വർണ്ണവ്യവസ്ഥയ്ക്ക് പുറത്തുള്ളവരെയും വേർതിരിക്കുന്ന സമീപനമാണ് ഗ്രന്ഥം സ്വീകരിക്കുന്നത്.വർണ്ണവ്യവസ്ഥയ്ക്ക് പുറത്തുള്ള ചണ്ഡാളരുടെയും പാഷണ്ഡരുടെയും (ഒരുതരം താപസന്മാർ) താമസസ്ഥലം ശ്മശാനത്തിന് അരികിലായിരിക്കണം.
നഗരത്തിൽ ഓരോ വർണ്ണക്കാർക്കും താമസിക്കാൻ പ്രത്യേകം മേഖലകൾ നിശ്ചയിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഉദാഹരണത്തിന്, ലോഹകാരുക്കളും (പണിക്കാർ) ബ്രാഹ്മണരും വടക്ക് ഭാഗത്ത് താമസിക്കുമ്പോൾ, ശൂദ്രരും മറ്റ് കാരുക്കളും പടിഞ്ഞാറ് ഭാഗത്താണ് താമസിക്കേണ്ടത്.വർണ്ണത്തിൽ ഉന്നതരായവരുടെ ശ്മശാനം ദക്ഷിണഭാഗത്താണ് വേണ്ടത്. ഇതിനെ അതിക്രമിക്കുന്നവന് ശിക്ഷയുണ്ട്.ശൂദ്രൻ്റെ പ്രധാന ധർമ്മം ദ്വിജാതികളുടെ ശുശ്രൂഷ (സേവ) ആണെന്ന് നിർവചിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇത് അവരുടെ സാമൂഹിക പദവി താഴെയാണെന്ന് ഉറപ്പിക്കുന്നു.ചർമ്മം (തോൽ), ഊർണ്ണ (പട്ടനൂൽ) തുടങ്ങിയ ഉത്പാദനപരമായ ജോലികൾ ശൂദ്രർ ഉൾപ്പെടെയുള്ള കാരുക്കൾക്കാണ് നൽകിയിരിക്കുന്നത്.
വിവേചനങ്ങൾ നിലനിൽക്കുമ്പോഴും, ദുർബലവിഭാഗങ്ങളുടെ ക്ഷേമം ഉറപ്പാക്കേണ്ടത് രാജാവിൻ്റെ കടമയാണ്.
ബാലന്മാർ, വൃദ്ധന്മാർ, വ്യാധിതന്മാർ, വ്യസനികൾ, അനാഥന്മാർ എന്നിവരെ രാജാവ് ചെലവുകൊടുത്തു ഭരിക്കണം. ഇത് ഈ വിഭാഗങ്ങൾ ഏത് വർണ്ണത്തിൽപ്പെട്ടവരാണെങ്കിലും അവർക്ക് അടിസ്ഥാനപരമായ പിന്തുണ നൽകണമെന്ന് നിർദ്ദേശിക്കുന്നു. അടിമകളെയും (ദാസന്മാർ) തൊഴിലാളികളെയും സംബന്ധിച്ച നിയമങ്ങളും അവരുടെ അവകാശങ്ങളും കടമകളും (rules regarding slaves and labourers) ഗ്രന്ഥത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.

അർത്ഥശാസ്ത്രത്തിൻ്റെ നിലപാട്, രാജ്യത്തിൻ്റെ സ്ഥിരതയ്ക്കായി നിലവിലെ വർണ്ണാശ്രമ നിയമങ്ങളെ ചോദ്യം ചെയ്യാതെ, അവയെ ഭരണകൂടത്തിൻ്റെ ശക്തി ഉപയോഗിച്ച് സംരക്ഷിക്കുകയും, അതേ സമയം ദുർബലവിഭാഗങ്ങൾക്ക് അടിസ്ഥാനപരമായ ക്ഷേമം ഉറപ്പാക്കുകയും ചെയ്യുക എന്നതായിരുന്നു.

ഉപസംഹാരം

കൗടില്യൻ്റെ അർത്ഥശാസ്ത്രം എന്ന ബൃഹത്തായ ഗ്രന്ഥത്തെ സമഗ്രമായി പരിചയപ്പെടുത്തുകയാണിവിടെ ചെയ്തത്. രാഷ്ട്രതന്ത്രം, സാമ്പത്തിക നയം, ഭരണനിർവ്വഹണം എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാന പ്രമാണമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ഈ കൃതി, പ്രായോഗികമായ ദണ്ഡനീതിക്ക് (രാഷ്ട്രതന്ത്രം) പരമമായ സ്ഥാനം നൽകുന്നു. ആന്വീക്ഷികി (വിമർശനാത്മക ചിന്ത), ത്രയി (വേദവിദ്യ), വാർത്ത (സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രം) എന്നീ വിജ്ഞാനശാഖകളെ ദണ്ഡനീതിക്ക് അടിത്തറയായി കാണുന്ന കൗടില്യൻ, സമ്പത്ത് (അർത്ഥം) ധർമ്മത്തെയും കാമത്തെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നതിനാൽ അർത്ഥമാണ് പ്രധാനം എന്ന് സ്ഥാപിക്കുന്നു. പ്രജകളുടെ ക്ഷേമമാണ് രാജാവിൻ്റെ സുഖം എന്ന പരമമായ തത്ത്വം ഉയർത്തിപ്പിടിക്കുമ്പോഴും, നിലവിലെ വർണ്ണാശ്രമ ധർമ്മങ്ങളെ ചോദ്യം ചെയ്യാതെ സംരക്ഷിക്കാനും, ദുർബലവിഭാഗങ്ങൾക്ക് ക്ഷേമം ഉറപ്പാക്കാനും ഗ്രന്ഥം ആഹ്വാനം ചെയ്യുന്നു. നിക്കോളോ മാക്കിയവെല്ലിയുടെ “ദി പ്രിൻസ്” എന്ന കൃതിയുമായി താരതമ്യം ചെയ്യപ്പെടുന്ന അർത്ഥശാസ്ത്രം, ആധുനിക ഭരണനിർവ്വഹണത്തിലും നയതന്ത്രത്തിലും ഇന്നും പ്രസക്തമായ ആശയങ്ങൾ നൽകുന്ന ഒരു ചിന്താകേന്ദ്രമായി നിലകൊള്ളുന്നു.

ഗ്രന്ഥസൂചി

മലയാളം

കൗടില്യൻ്റെ അർത്ഥശാസ്ത്രം
കൊച്ചി മലയാള ഭാഷാ പരിഷ്കരണക്കമ്മിറ്റി
1935

മറ്റ് ഭാഷകൾ

Kauṭilya. The Kauṭilya Arthaśāstra. Trans. R. Shamasastry. 8th ed., Wesley Press and Book Depot, 1967.

Kangle, R. P. The Kauṭilīya Arthaśāstra. 3 vols., Motilal Banarsidass, 1965.

Meyer, Johann Jakob, trans. Das Altindische Buch Vom Welt- Und Staatsleben: Das Arthaśāstra Des Kautilya: Aus Dem Sanskrit Übersetzt Und Mit Einleitung Und Anmerkungen Versehen. O. Harrassowitz, 1927.

Trautmann, Thomas R. Kauṭilya and the Arthaśāstra: A Statistical Investigation of the Authorship and Evolution of the Text. Brill, 1971.

Trautmann, Thomas R. Arthashastra: The Science of Wealth. Penguin Books India, 2012.

ഡോ.തനൂജ ജി.

ഡോ. ഹരികുമാർ എൻ.

5 1 vote
Rating
guest
0 Comments
Oldest
Newest Most Voted
Inline Feedbacks
View all comments
0
Would love your thoughts, please comment.x
()
x