1949 നവംബർ 26-ന് ഭരണഘടനാ നിർമ്മാണസഭ അംഗീകരിച്ചതും നിയമമാക്കിയതുമാണ് ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന. 1976-ലെ 42-ാമത് ഭേദഗതി നിയമം അനുസരിച്ച് “പരമാധികാര ജനാധിപത്യ റിപ്പബ്ലിക്ക്” എന്നത് “പരമാധികാര സ്ഥിതിസമത്വ മതേതര ജനാധിപത്യ റിപ്പബ്ലിക്ക്” എന്നും, “രാഷ്ട്രത്തിൻ്റെ ഐക്യം” എന്നത് “രാഷ്ട്രത്തിൻ്റെ ഐക്യവും അഖണ്ഡതയും” എന്നും മാറ്റിച്ചേർത്തിട്ടുണ്ട്. നീതി, ചിന്ത, അഭിപ്രായ സ്വാതന്ത്ര്യം, പദവിയിലും അവസരത്തിലുമുള്ള സമത്വം, വ്യക്തിയുടെ അന്തസ്സും രാഷ്ട്രത്തിൻ്റെ ഐക്യവും അഖണ്ഡതയും ഉറപ്പാക്കുന്ന സാഹോദര്യം എന്നിവ പൗരന്മാർക്ക് ലഭ്യമാക്കാൻ ഭരണഘടന ലക്ഷ്യമിടുന്നു. ഭരണഘടനയുടെ സാമാന്യ വിവരങ്ങൾ വിശദീകരിക്കാം

ഭരണഘടനയുടെ ഭാഗങ്ങളുടെയും അവയിലുള്ള അനുച്ഛേദങ്ങ(Article)ളുടെയും പട്ടിക
താഴെക്കൊടുക്കുന്നു:

* ഭാഗം I: യൂണിയനും അതിൻ്റെ ഭൂപ്രദേശവും

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 1-4.
* പുതിയ സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ പ്രവേശനം, രൂപീകരണം, നിലവിലുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങളുടെ വിസ്തീർണ്ണം, അതിർത്തികൾ, പേരുകൾ എന്നിവ മാറ്റുന്നത് ഉൾപ്പെടെയുള്ളവ ഈ ഭാഗത്തിൽ വിവരിക്കുന്നു.

*ഭാഗം II: പൗരത്വം

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 5-11.
* ഇന്ത്യയുടെ ഭരണഘടന നിലവിൽ വന്നപ്പോൾ ഉണ്ടായിരുന്ന പൗരത്വം, പാകിസ്ഥാനിൽ നിന്ന് കുടിയേറിപ്പാർത്തവരുടെ പൗരത്വം, പാകിസ്ഥാനിലേക്ക് കുടിയേറിപ്പാർത്ത ചിലരുടെ പൗരത്വം, വിദേശരാജ്യങ്ങളിലുള്ള ചില ആളുകളുടെ പൗരത്വം, പൗരത്വത്തിനുള്ള അവകാശങ്ങൾ തുടരുക, പാർലമെൻ്റിന് പൗരത്വ നിയമം ഉണ്ടാക്കാനുള്ള അധികാരം എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

* ഭാഗം III: മൗലികാവകാശങ്ങൾ
* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 12-35.
* സമത്വത്തിനുള്ള അവകാശം (അനുച്ഛേദങ്ങൾ 14-18).
* സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശം (അനുച്ഛേദങ്ങൾ 19-22).
* ചൂഷണത്തിനെതിരായുള്ള അവകാശം (അനുച്ഛേദങ്ങൾ 23-24).
* മതസ്വാതന്ത്ര്യത്തിനുള്ള അവകാശം (അനുച്ഛേദങ്ങൾ 25-28).
* സാംസ്കാരികവും വിദ്യാഭ്യാസപരവുമായ അവകാശങ്ങൾ (അനുച്ഛേദങ്ങൾ 29-30).
* ഭരണഘടനാപരമായ പരിഹാരങ്ങൾക്കുള്ള അവകാശം (അനുച്ഛേദങ്ങൾ 32-35).

* ഭാഗം IV: രാഷ്ട്ര നയത്തിൻ്റെ നിർദ്ദേശക തത്ത്വങ്ങൾ (Directive principles of State policy )
* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 36-51.
* പൊതു ക്ഷേമം, തുല്യനീതി, സൗജന്യ നിയമസഹായം, ഗ്രാമപഞ്ചായത്തുകളുടെ സംഘാടനം, തൊഴിൽ, വിദ്യാഭ്യാസം, പൊതുസഹായം, തുല്യസിവിൽ കോഡ്, പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണം, നീതിന്യായ മണ്ഡലത്തെ നിർവ്വാഹക മണ്ഡലത്തിൽ നിന്ന് വേർതിരിക്കുക എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട തത്ത്വങ്ങൾ ഈ ഭാഗത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

* ഭാഗം IVA: മൗലിക കർത്തവ്യങ്ങൾ

* അനുച്ഛേദം 51A.
* ഭരണഘടനയെ ആദരിക്കുക, ദേശീയ സമരത്തിന് പ്രചോദനം നൽകിയ ആശയങ്ങളെ പിന്തുടരുക, ഇന്ത്യയുടെ പരമാധികാരം സംരക്ഷിക്കുക, ദേശീയ സേവനം അനുഷ്ഠിക്കുക, ഇന്ത്യയിലെ ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ സാഹോദര്യ മനോഭാവം പുലർത്തുക, പ്രകൃതി പരിസ്ഥിതിയെ സംരക്ഷിക്കുക, ശാസ്ത്രീയ മനോഭാവം വികസിപ്പിക്കുക, പൊതുസ്വത്ത് പരിരക്ഷിക്കുക, എല്ലാ മേഖലകളിലും മികച്ച പ്രകടനം കാഴ്ചവെക്കാൻ പരിശ്രമിക്കുക, കുട്ടികൾക്ക് വിദ്യാഭ്യാസം നൽകുക എന്നിവ പൗരന്മാരുടെ മൗലിക കർത്തവ്യങ്ങളായി ഉൾപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു.

* ഭാഗം V: യൂണിയൻ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 52-151.
* ഇന്ത്യൻ യൂണിയൻ്റെ നിർവ്വാഹക മണ്ഡലവും (രാഷ്ട്രപതി, ഉപരാഷ്ട്രപതി, മന്ത്രിസഭ, അറ്റോർണി ജനറൽ) പാർലമെൻ്റും (രൂപീകരണം, കാലാവധി, ഉദ്യോഗസ്ഥന്മാർ, നടപടിക്രമം, നിയമനിർമ്മാണാധികാരം), യൂണിയൻ നീതിന്യായ മണ്ഡലവും (സുപ്രീം കോടതി), കൺട്രോളർ ആൻഡ് ഓഡിറ്റർ ജനറലും ഈ ഭാഗത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

* ഭാഗം VI: സംസ്ഥാനങ്ങൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 152-237.
* സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ നിർവ്വാഹക മണ്ഡലം (ഗവർണ്ണർ, മന്ത്രിസഭ, അഡ്വക്കേറ്റ് ജനറൽ), നിയമനിർമ്മാണ മണ്ഡലം (സമ്മേളനങ്ങൾ, ഉദ്യോഗസ്ഥർ), ഗവർണ്ണറുടെ നിയമനിർമ്മാണാധികാരം, സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ഹൈക്കോടതികൾ, കീഴ്ക്കോടതികൾ എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ പ്രതിപാദിക്കുന്നു.

* ഭാഗം VIII: യൂണിയൻ പ്രദേശങ്ങൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 239-242.
* യൂണിയൻ പ്രദേശങ്ങളുടെ ഭരണവും അവയ്ക്ക് ഹൈക്കോടതികൾ സ്ഥാപിക്കുന്നതും ഈ ഭാഗത്തിൽ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിരിക്കുന്നു.

* ഭാഗം IX: പഞ്ചായത്തുകൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 243-243O.
* പഞ്ചായത്തുകളുടെ രൂപീകരണം, ഘടന, അധികാരങ്ങൾ, സ്ഥാന സംവരണം, തിരഞ്ഞെടുപ്പ് എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ വിശദീകരിക്കുന്നു.

* ഭാഗം IXA:
മുനിസിപ്പാലിറ്റികൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 243P-243ZG.
* മുനിസിപ്പാലിറ്റികളുടെ രൂപീകരണം, ഘടന, അധികാരങ്ങൾ, സാമ്പത്തിക നില, തിരഞ്ഞെടുപ്പ് എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ വിവരിക്കുന്നു.

* ഭാഗം X: പട്ടിക-ഗോത്രവർഗ്ഗ പ്രദേശങ്ങൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 244-244A.
* പട്ടിക പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഗോത്രവർഗ്ഗ പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഭരണം ഈ ഭാഗത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

* ഭാഗം XI: യൂണിയനും സംസ്ഥാനങ്ങളും തമ്മിലുള്ള ബന്ധങ്ങൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 245-263.
* നിയമനിർമ്മാണപരമായ ബന്ധങ്ങൾ, ഭരണപരമായ ബന്ധങ്ങൾ, ജല തർക്കങ്ങൾ, സംസ്ഥാനങ്ങൾക്കിടയിലുള്ള ഏകോപനം എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ വിശദമാക്കുന്നു.

* ഭാഗം XII: ധനകാര്യം, വസ്തു, കരാറുകൾ, വ്യവഹാരങ്ങൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 264-300A.
* നികുതി ചുമത്തൽ, റവന്യൂ വിതരണം, കടം വാങ്ങാനുള്ള അധികാരങ്ങൾ, പൊതു സ്വത്ത്, കരാറുകൾ, വ്യവഹാരങ്ങൾ, സ്വത്തവകാശം എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

* ഭാഗം XIII: ഇന്ത്യയുടെ ഭൂപ്രദേശത്തിനകത്തെ വ്യാപാരവും വാണിജ്യവും പരസ്പര സമ്പർക്കവും

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 301-307.
* വ്യാപാരം, വാണിജ്യം, പരസ്പര സമ്പർക്കം എന്നിവയ്ക്കുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചും അതിനുമേലുള്ള നിയന്ത്രണങ്ങളെക്കുറിച്ചും ഈ ഭാഗം പറയുന്നു.

* ഭാഗം XIV: യൂണിയൻ്റെയും സംസ്ഥാനങ്ങളുടെയും കീഴിലുള്ള സർവ്വീസുകൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 308-323.
* പബ്ലിക് സർവ്വീസ് കമ്മീഷനുകൾ, അംഗങ്ങളെ നിയമിക്കുന്നതും നീക്കം ചെയ്യുന്നതും, സേവന വ്യവസ്ഥകളും, കമ്മീഷനുകളുടെ ചുമതലകളും ഈ ഭാഗത്തിൽ വിശദീകരിക്കുന്നു.

* ഭാഗം XIV A: ട്രിബ്യൂണലുകൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 323A-323B.
* ഭരണ ട്രിബ്യൂണലുകളും മറ്റു വിഷയങ്ങൾക്കുള്ള ട്രിബ്യൂണലുകളും ഈ ഭാഗത്തിൽ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിരിക്കുന്നു.

* ഭാഗം XV: തിരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 324-329.
* തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളുടെ മേൽനോട്ടം, മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങൾ, നിയന്ത്രണം, പ്രായപൂർത്തി വോട്ടവകാശം, തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങളിൽ കോടതികളുടെ ഇടപെടലിനുള്ള നിയന്ത്രണം എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

* ഭാഗം XVI: ചില വിഭാഗങ്ങളെ സംബന്ധിച്ച പ്രത്യേക വ്യവസ്ഥകൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 330-342.
* ലോകസഭയിലും നിയമസഭകളിലും പട്ടികജാതികൾക്കും പട്ടികഗോത്രവർഗ്ഗങ്ങൾക്കും ആംഗ്ലോ-ഇന്ത്യൻ സമുദായത്തിനും സ്ഥാനങ്ങൾ സംവരണം ചെയ്യാനുള്ള വ്യവസ്ഥകൾ ഈ ഭാഗത്തിൽ വിശദീകരിക്കുന്നു.

* ഭാഗം XVII: ഔദ്യോഗിക ഭാഷ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 343-351.
* യൂണിയൻ്റെ ഔദ്യോഗിക ഭാഷ, പ്രാദേശിക ഭാഷകൾ, സുപ്രീംകോടതിയിലെയും ഹൈക്കോടതികളിലെയും ഭാഷ എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ പ്രതിപാദിക്കുന്നു.

* ഭാഗം XVIII: അടിയന്തിരാവസ്ഥാ വ്യവസ്ഥകൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 352-360.
* അടിയന്തിരാവസ്ഥ പ്രഖ്യാപനം, അതിൻ്റെ അനന്തരഫലങ്ങൾ, സംസ്ഥാനങ്ങളെ ബാഹ്യാക്രമണങ്ങളിൽ നിന്നും ആഭ്യന്തര കലഹങ്ങളിൽ നിന്നും സംരക്ഷിക്കാനുള്ള യൂണിയൻ്റെ കടമ എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

* ഭാഗം XIX: പലവക

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 361-367.
* രാഷ്ട്രപതിക്കും ഗവർണ്ണർമാർക്കുമുള്ള സംരക്ഷണം, പാർലമെൻ്റിൻ്റെയും സംസ്ഥാന നിയമനിർമ്മാണ മണ്ഡലങ്ങളുടെയും നടപടികൾ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുന്നതിനുള്ള സംരക്ഷണം എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ വിശദീകരിക്കുന്നു.

* ഭാഗം XX: ഭരണഘടനയുടെ ഭേദഗതി

* അനുച്ഛേദം 368.
* ഭരണഘടന ഭേദഗതി ചെയ്യുന്നതിനുള്ള പാർലമെൻ്റിൻ്റെ അധികാരവും അതിനുള്ള നടപടിക്രമവും ഈ ഭാഗത്തിൽ പറയുന്നു.

* ഭാഗം XXI: താൽക്കാലികവും, പരിവർത്തനവും, പ്രത്യേകവുമായ വ്യവസ്ഥകൾ

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 369-392.
* ചില വിഷയങ്ങളിൽ നിയമം ഉണ്ടാക്കുന്നതിനുള്ള പാർലമെൻ്റിൻ്റെ താൽക്കാലിക അധികാരം, ജമ്മു-കശ്മീർ, മഹാരാഷ്ട്ര, ഗുജറാത്ത്, നാഗാലാൻഡ്, ആസ്സാം, മണിപ്പൂർ, ആന്ധ്രാപ്രദേശ്, സിക്കിം, മിസ്സോറം, ഗോവ, അരുണാചൽ പ്രദേശ് എന്നീ സംസ്ഥാനങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചുള്ള പ്രത്യേക വ്യവസ്ഥകൾ എന്നിവ ഈ ഭാഗത്തിൽ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിരിക്കുന്നു.

* ഭാഗം XXII: ചുരുക്കപ്പേരും, പ്രാരംഭവും, ഹിന്ദിയിലുള്ള ആധികാരിക പാഠവും, റദ്ദാക്കലുകളും

* അനുച്ഛേദങ്ങൾ 393-395.
* ഈ ഭാഗത്തിൽ ഭരണഘടനയുടെ ചുരുക്കപ്പേരും, ആരംഭം, ഹിന്ദിയിലുള്ള പാഠം, റദ്ദാക്കലുകൾ എന്നിവ വിവരിക്കുന്നു.
പട്ടികകൾ
പ്രമാണത്തിൽ ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിലെ പന്ത്രണ്ട് പട്ടികകൾ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിരിക്കുന്നു. അവ:
* ഒന്നാം പട്ടിക: സംസ്ഥാനങ്ങളെയും യൂണിയൻ പ്രദേശങ്ങളെയും സംബന്ധിച്ചതാണ്.
* രണ്ടാം പട്ടിക: രാഷ്ട്രപതി, ഗവർണ്ണർമാർ, ലോകസഭയുടെയും രാജ്യസഭയുടെയും അദ്ധ്യക്ഷന്മാർ, സുപ്രീം കോടതിയിലെയും ഹൈക്കോടതികളിലെയും ജഡ്ജിമാർ, കംട്രോളർ ആൻഡ് ഓഡിറ്റർ ജനറൽ എന്നിവരെ സംബന്ധിച്ചുള്ള വ്യവസ്ഥകൾ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിരിക്കുന്നു.
* മൂന്നാം പട്ടിക: ശപഥങ്ങളുടെയും പ്രതിജ്ഞകളുടെയും ഫാറങ്ങൾ.
* നാലാം പട്ടിക: രാജ്യസഭാ സ്ഥാനങ്ങളുടെ വിഭജനം.
* അഞ്ചാം പട്ടിക: പട്ടിക പ്രദേശങ്ങളുടെയും ഗോത്രവർഗ്ഗങ്ങളുടെയും ഭരണവും നിയന്ത്രണവും.
* ആറാം പട്ടിക: ആസ്സാം, മേഘാലയ, ത്രിപുര, മിസ്സോറാം എന്നി സംസ്ഥാനങ്ങളിലെ ഗോത്രവർഗ്ഗ പ്രദേശങ്ങളുടെ ഭരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വ്യവസ്ഥകൾ.
* ഏഴാം പട്ടിക: യൂണിയൻ ലിസ്റ്റ്, സംസ്ഥാന ലിസ്റ്റ്, സമവർത്തി ലിസ്റ്റ് എന്നിവ.
* എട്ടാം പട്ടിക: ഭാഷകൾ.
* ഒൻപതാം പട്ടിക: ചില നിയമങ്ങളുടെയും റെഗുലേഷനുകളുടെയും സാധൂകരണം.
* പത്താം പട്ടിക: കൂറുമാറ്റത്തിൻ്റെ കാരണത്താലുള്ള അയോഗ്യത സംബന്ധിച്ച വ്യവസ്ഥകൾ.
* പതിനൊന്നാം പട്ടിക: പഞ്ചായത്തുകളുടെ അധികാരങ്ങളും ചുമതലകളും.
* പന്ത്രണ്ടാം പട്ടിക: മുനിസിപ്പാലിറ്റികളുടെ അധികാരങ്ങളും ചുമതലകളും.

മതങ്ങളോടുള്ള പരിഗണന

മതങ്ങളോടും ജാതികളോടുമുള്ള ഭരണഘടനയുടെ സമീപനം:
* മതപരവും സാമുദായികവുമായ വിവേചനത്തിൻ്റെ നിരോധനം: മതം, വർഗ്ഗം, ജാതി, ലിംഗം, ജനനസ്ഥലം എന്നിവയുടെ മാത്രം അടിസ്ഥാനത്തിൽ യാതൊരു പൗരനോടും രാഷ്ട്രം വിവേചനം കാണിക്കാൻ പാടില്ല. കടകൾ, പൊതുഭോജനശാലകൾ, ഹോട്ടലുകൾ, വിനോദസ്ഥലങ്ങൾ, കിണറുകൾ, കുളങ്ങൾ, നിരത്തുകൾ തുടങ്ങിയവയിലേക്കുള്ള പ്രവേശനത്തിനും ഉപയോഗത്തിനും ഈ നിയമം ബാധകമാണ്.
* മതസ്വാതന്ത്ര്യം: എല്ലാ ആളുകൾക്കും മനസ്സാക്ഷി സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനും സ്വതന്ത്രമായി മതം വിശ്വസിക്കാനും ആചരിക്കാനും പ്രചരിപ്പിക്കാനും തുല്യമായ അവകാശമുണ്ട്. മതപരമായ കാര്യങ്ങൾ സ്വന്തമായി നടത്താനും, സ്ഥാവരവും ജംഗമവുമായ വസ്തുക്കൾ കൈവശം വെക്കാനും, നിയമപരമായി ഭരണം നടത്താനും മതവിഭാഗങ്ങൾക്ക് അവകാശമുണ്ട്.
* മതപരമായ നികുതി ഒഴിവാക്കൽ: ഏതെങ്കിലും പ്രത്യേക മതത്തിൻ്റെയോ മതവിഭാഗത്തിൻ്റെയോ പോഷണത്തിനായി നികുതി അടയ്ക്കാൻ ആരെയും നിർബന്ധിക്കാൻ പാടില്ല.
* മതബോധനത്തിനുള്ള സ്വാതന്ത്ര്യം: പൂർണ്ണമായും രാഷ്ട്രത്തിൻ്റെ ഫണ്ട് ഉപയോഗിച്ച് നടത്തുന്ന വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ മതപരമായ ബോധനം നൽകാൻ പാടില്ല. അതേസമയം, രാഷ്ട്രം ഭരണം നടത്തുന്നതും എന്നാൽ മതബോധനം ആവശ്യപ്പെടുന്ന എൻഡോവ്‌മെൻ്റിൻ്റെയോ ട്രസ്റ്റിൻ്റെയോ കീഴിലുള്ള സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് ഇത് ബാധകമല്ല.
* ന്യൂനപക്ഷ താൽപ്പര്യങ്ങളുടെ സംരക്ഷണം: ഭിന്നമായ ഭാഷയോ ലിപിയോ സംസ്കാരമോ ഉള്ള പൗരന്മാരുടെ ഏതൊരു വിഭാഗത്തിനും അത് സംരക്ഷിക്കാൻ അവകാശമുണ്ട്. മതം, വർഗ്ഗം, ജാതി, ഭാഷ എന്നിവയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഏതെങ്കിലും വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങളിൽ പ്രവേശനം നിഷേധിക്കാൻ പാടില്ല. എല്ലാ മതപരവും ഭാഷാപരവുമായ ന്യൂനപക്ഷങ്ങൾക്കും തങ്ങൾക്കിഷ്ടമുള്ള വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാനും ഭരണം നടത്താനും അവകാശമുണ്ട്.
* പട്ടികജാതികൾക്കും ഗോത്രവർഗ്ഗങ്ങൾക്കും പ്രത്യേക പരിഗണന: സാമൂഹികമായും വിദ്യാഭ്യാസപരമായും പിന്നോക്കം നിൽക്കുന്ന പൗരന്മാരുടെയും, പട്ടികജാതി-ഗോത്രവർഗ്ഗങ്ങളുടെയും ഉന്നമനത്തിനുവേണ്ടി പ്രത്യേക വ്യവസ്ഥകൾ ഉണ്ടാക്കാൻ രാഷ്ട്രത്തിന് കഴിയും. കൂടാതെ, പൊതുമേഖലാ ജോലികളിൽ അവർക്ക് മതിയായ പ്രാതിനിധ്യം ലഭിക്കാത്ത പക്ഷം നിയമനങ്ങളിലും തസ്തികകളിലും അവർക്ക് സംവരണം നൽകാനും വ്യവസ്ഥയുണ്ട്.

മതവ്യക്തിനിയമങ്ങൾ

ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയുടെ കീഴിൽ വിവാഹം, മരണം, അനന്തരാവകാശം തുടങ്ങിയ വ്യക്തിപരമായ കാര്യങ്ങൾ വിവിധ മതവിഭാഗങ്ങൾക്ക് അതത് വ്യക്തിനിയമങ്ങളിലൂടെ കൈകാര്യം ചെയ്യാൻ അനുവാദം നൽകുന്നുണ്ട്. ഇവയെല്ലാം പാർലമെൻ്റ് പാസാക്കിയ നിയമങ്ങളിലൂടെയാണ് നിലനിൽക്കുന്നത്. ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന അംഗീകരിക്കുന്ന ചില പ്രധാന വ്യക്തിനിയമങ്ങൾ താഴെക്കൊടുക്കുന്നു.

ഹിന്ദു വ്യക്തിനിയമങ്ങൾ (Hindu Personal Laws)
* ഹിന്ദു വിവാഹ നിയമം, 1955 (Hindu Marriage Act, 1955): ഹിന്ദുക്കൾ, ബുദ്ധമതക്കാർ, ജൈനമതക്കാർ, സിഖുകാർ എന്നിവരുടെ വിവാഹം, വിവാഹമോചനം, വേർപിരിയൽ തുടങ്ങിയവയെ ഈ നിയമം നിയന്ത്രിക്കുന്നു. ഏകപത്നീവ്രതം (monogamy) നിർബന്ധമാക്കുന്ന ഈ നിയമം, പുരുഷനും സ്ത്രീക്കും വിവാഹമോചനത്തിന് തുല്യമായ അവകാശങ്ങൾ നൽകുന്നു.
* ഹിന്ദു അനന്തരാവകാശ നിയമം, 1956 (Hindu Succession Act, 1956): ഹിന്ദുക്കൾക്കിടയിലെ അനന്തരാവകാശം, സ്വത്ത് കൈമാറ്റം എന്നിവയെ ഈ നിയമം നിയന്ത്രിക്കുന്നു. ഈ നിയമം വഴി ആൺമക്കൾക്കും പെൺമക്കൾക്കും പിതാവിൻ്റെ സ്വത്തിൽ തുല്യ അവകാശം ഉറപ്പാക്കുന്നു.

മുസ്ലീം വ്യക്തിനിയമങ്ങൾ (Muslim Personal Laws)
* മുസ്ലീം വ്യക്തിനിയമ (ശരീഅത്ത്) ആപ്ലിക്കേഷൻ ആക്റ്റ്, 1937 (Muslim Personal Law (Shariat) Application Act, 1937): മുസ്ലീങ്ങൾക്കിടയിലെ വിവാഹം, വിവാഹമോചനം, അനന്തരാവകാശം, ദത്തെടുക്കൽ എന്നിവയെ ഈ നിയമം നിയന്ത്രിക്കുന്നു. മുസ്ലീം വിവാഹം ഒരു സിവിൽ കരാറായാണ് കണക്കാക്കുന്നത്.
* മുസ്ലീം സ്ത്രീകളുടെ വിവാഹമോചന അവകാശ സംരക്ഷണ നിയമം, 1986 (Muslim Women (Protection of Rights on Divorce) Act, 1986): വിവാഹമോചനത്തിന് ശേഷം മുസ്ലീം സ്ത്രീകൾക്കുള്ള അവകാശങ്ങൾ ഈ നിയമം സംരക്ഷിക്കുന്നു.

ക്രിസ്ത്യൻ വ്യക്തിനിയമങ്ങൾ (Christian Personal Laws)
* ഇന്ത്യൻ ക്രിസ്ത്യൻ വിവാഹ നിയമം, 1872 (Indian Christian Marriage Act, 1872): ക്രിസ്ത്യാനികളുടെ വിവാഹവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിയമങ്ങളെ ഇത് നിയന്ത്രിക്കുന്നു.
* ഇന്ത്യൻ വിവാഹമോചന നിയമം, 1869 (Indian Divorce Act, 1869): ക്രിസ്ത്യാനികൾക്കിടയിലെ വിവാഹമോചനത്തിന് ഈ നിയമം ബാധകമാണ്.
പാഴ്‌സി വ്യക്തിനിയമങ്ങൾ (Parsi Personal Laws)
* പാഴ്‌സി വിവാഹവും വിവാഹമോചന നിയമവും, 1936 (Parsi Marriage and Divorce Act, 1936): പാഴ്‌സി സമുദായത്തിൻ്റെ വിവാഹം, വിവാഹമോചനം എന്നിവ ഈ നിയമം നിയന്ത്രിക്കുന്നു.
പൊതു നിയമം
* പ്രത്യേക വിവാഹ നിയമം, 1954 (Special Marriage Act, 1954): വിവിധ മതങ്ങളിൽപ്പെട്ടവർക്ക് അവരുടെ മതനിയമങ്ങൾ അനുസരിക്കാതെ വിവാഹം ചെയ്യാൻ ഈ നിയമം അവസരം നൽകുന്നു. ഈ നിയമപ്രകാരം വിവാഹിതരാകുന്നവരുടെ അനന്തരാവകാശ കാര്യങ്ങൾ പിന്നീട് ഇന്ത്യൻ അനന്തരാവകാശ നിയമം, 1925 (Indian Succession Act, 1925) അനുസരിച്ചായിരിക്കും.

ഭരണഘടനയിലെ മതേതരത്വവും സോഷ്യലിസവും

ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടനയിൽ “മതേതരത്വം” എന്ന വാക്ക് ആമുഖത്തിൽ മാത്രമാണ് ഉപയോഗിച്ചിട്ടുള്ളത്.
ആമുഖത്തിൽ “പരമാധികാര സോഷ്യലിസ്റ്റ് മതേതര ജനാധിപത്യ റിപ്പബ്ലിക്ക്” എന്ന പദസമുച്ചയത്തിൻ്റെ ഭാഗമായാണ് ഈ വാക്ക് വരുന്നത്. 1976-ലെ 42-ാമത് ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി നിയമത്തിലൂടെയാണ് ഈ വാക്ക് ആമുഖത്തിൽ കൂട്ടിച്ചേർത്തത്.
മതേതരത്വം എന്ന വാക്കിൻ്റെ അർത്ഥത്തെക്കുറിച്ച് നേരിട്ട് വിശദീകരിക്കുന്നില്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഭരണഘടനയിലെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിൽ ഈ തത്ത്വത്തെ പിൻപറ്റുന്ന നിരവധി ആശയങ്ങളുണ്ട്.
മതേതരത്വം എന്ന വാക്ക് സാധാരണയായി ഈ അർത്ഥങ്ങളിലാണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്:
* രാഷ്ട്രത്തിന് ഔദ്യോഗിക മതമില്ല: രാഷ്ട്രം ഒരു പ്രത്യേക മതത്തെയും ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിക്കുന്നില്ല.
* എല്ലാ മതങ്ങളോടും തുല്യസമീപനം: എല്ലാ മതങ്ങൾക്കും തുല്യപരിഗണനയും ബഹുമാനവും നൽകുന്നു.
* മതസ്വാതന്ത്ര്യം: എല്ലാ പൗരന്മാർക്കും അവരുടെ ഇഷ്ടത്തിനനുസരിച്ച് ഏതൊരു മതവും വിശ്വസിക്കാനും ആചരിക്കാനും പ്രചരിപ്പിക്കാനും സ്വാതന്ത്ര്യമുണ്ട്.
* മതപരമായ വിവേചനത്തിൻ്റെ നിരോധനം: മതം, ജാതി തുടങ്ങിയവയുടെ പേരിൽ ഒരു പൗരനോടും വിവേചനം കാണിക്കാൻ പാടില്ല.

മേൽ സൂചിപ്പിച്ച പോലെ “സോഷ്യലിസം” എന്ന വാക്ക് ആമുഖത്തിൽ മാത്രമാണ് ഉപയോഗിച്ചിട്ടുള്ളത്.
പ്രീയാംബിളിൽ “സോഷ്യലിസ്റ്റ്” എന്ന വാക്ക് പരമാധികാര സോഷ്യലിസ്റ്റ് മതേതര ജനാധിപത്യ റിപ്പബ്ലിക്ക് എന്ന പദസമുച്ചയത്തിൻ്റെ ഭാഗമായാണ് വരുന്നത്. 1976-ലെ 42-ാമത് ഭരണഘടനാ ഭേദഗതി നിയമത്തിലൂടെയാണ് ഈ വാക്ക് ആമുഖത്തിൽ കൂട്ടിച്ചേർത്തത്. വാക്കിൻ്റെ അർത്ഥം നിർവചിക്കുന്നില്ല.എന്നാൽ സോഷ്യലിസം എന്ന പദം ഈ അർത്ഥങ്ങളിലാണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്:
* സാമ്പത്തികവും സാമൂഹികവുമായ തുല്യത: സമ്പത്ത് കേന്ദ്രീകരിക്കാതെ, സമൂഹത്തിലെ എല്ലാ വിഭാഗം ആളുകൾക്കും സാമ്പത്തിക നീതിയും തുല്യതയും ഉറപ്പാക്കുക എന്നതാണ് ഇതിൻ്റെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം.
* ക്ഷേമരാഷ്ട്രം: പാവപ്പെട്ടവർക്കും പിന്നോക്കം നിൽക്കുന്നവർക്കും വിദ്യാഭ്യാസം, ആരോഗ്യം, തൊഴിൽ തുടങ്ങിയ അടിസ്ഥാന സൗകര്യങ്ങൾ ഉറപ്പുവരുത്തിക്കൊണ്ട് ഒരു ക്ഷേമരാഷ്ട്രം കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിനെ സോഷ്യലിസം സൂചിപ്പിക്കുന്നു.
* രാഷ്ട്രത്തിൻ്റെ നിയന്ത്രണം: സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയെയും ഉത്പാദന ഉപാധികളെയും നിയന്ത്രിക്കാൻ രാഷ്ട്രത്തിന് അധികാരമുണ്ടാകും.

ഇന്ത്യൻ ജനാധിപത്യത്തെ നിലനിർത്തുന്നതിലും ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിലും ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന നിർണായക പങ്ക് വഹിക്കുന്നു .ഇന്ത്യൻ ദേശീയ പ്രസ്ഥാനത്തിൻ്റെ ആശയങ്ങൾ ഭരണഘടനയിൽ പ്രതിഫലിക്കുന്നുണ്ട് .ലോകത്തെ നിരവധി ഭരണഘടനകളിൽ നിന്നുള്ള മഹത്തായ ആശയങ്ങളെ ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന ഉൾക്കൊണ്ടിട്ടുണ്ട് .ഒരു ക്ഷേമരാഷ്ട്രം എന്ന ലക്ഷ്യത്തിലേക്ക് എത്തിച്ചേരാനുള്ള നിർദേശങ്ങളാണ് നിർദേശക തത്വങ്ങളിൽ ഉൾക്കൊള്ളിച്ചിട്ടുള്ളത് .ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ജനാധിപത്യരാഷ്ട്രമായ ഇന്ത്യയുടെ പ്രധാന ശക്തിയും ഊർജവും സൗന്ദര്യവും ഇന്ത്യൻ ഭരണഘടന തന്നെയാണ്.