കേരളത്തിൽ ഒരു കാലത്ത് ഏറ്റവും പ്രചാരമുണ്ടായിരുന്ന ഒരു ചിന്താ ധാരയായിരുന്നു ബുദ്ധ ധർമ്മം. ഇക്കാര്യം വ്യക്തമാക്കുന്ന അനേകം ഭൗതിക തെളിവുകൾ കേരളത്തിൽ നിന്നും ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. ബുദ്ധ ധർമ്മത്തിന്റെ സ്വാധീനം നമ്മുടെ ഭാഷയിലും പ്രതിഫലിച്ചിട്ടുണ്ട്. മലയാള ഭാഷയിലെ വാക്കുകൾ, ശൈലികൾ, പ്രയോഗങ്ങൾ, ചൊല്ലുകൾ, പഴമൊഴികൾ, കടങ്കഥകൾ, വായ്ത്താരികൾ തുടങ്ങിയവ പരിശോധിച്ച് ഈ ബുദ്ധ ബന്ധം കണ്ടെത്താനാണ് ഈ പഠന പംക്തി കൊണ്ട് ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. ബുദ്ധ ധർമ്മത്തിന്റെ ഏറ്റവും അടിസ്ഥാനമായ തത്വം ഉൾച്ചേർന്നിരിക്കുന്നത് അഷ്ടാംഗമാർഗ്ഗം എന്ന  ആശയത്തിലാണ്. സദ്‌ഗുണമുള്ളവരായി ജീവിക്കുന്നതിനുള്ള വ്യക്തവും പ്രായോഗികവുമായ മാർഗ്ഗനിർദ്ദേശങ്ങളാണ് അഷ്ടാംഗ മാർഗ്ഗത്തിലൂടെ ബുദ്ധൻ മുന്നോട്ട് വെയ്ക്കുന്നത്.  അഷ്ടാംഗ മാർഗ്ഗത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന തീരെ കുറവല്ലാത്ത ശൈലികൾ മലയാള ഭാഷയിൽ കാണാൻ കഴിയും.  അത്തരം ചില ശൈലികളെ ഇത്തവണ പരിശോധിക്കാം. 

 

 

‘തക്കെണ്ണാ പോക്കെണ്ണ പറയുക’(1) എന്ന ശൈലി മലയാളത്തിൽ ഇപ്പോഴും പ്രയോഗത്തിലുളള ഒന്നാണ്. ‘തക്കെണ്ണാ പോക്കെണ്ണ പറയുക’ എന്നാൽ വിഡ്ഢിത്തം പറയുക എന്നാണ് വിവക്ഷിക്കുന്നത്. ‘തക്കെണ്ണ’ എന്നതിനോ ‘പോക്കെണ്ണ’ എന്നതിനോ ‘വിഡ്ഢിത്തം’ എന്ന് അർത്ഥം നൽകുന്ന, കൃത്യമായ ഒരു ധാതുവും ദ്രാവിഡ ഭാഷകളിൽ കാണുന്നില്ല. അതിനാൽ ഈ വാക്ക് മറ്റേതെങ്കിലും ഭാഷയിൽ നിന്നും എത്തിയതാണെന്നോ, ഏതെങ്കിലും പദങ്ങൾ ചേർന്ന് രൂപം കൊണ്ട സങ്കീർണ്ണ പദമാണെന്നോ അനുമാനിക്കാം. ‘പോക്കെണ്ണ’ എന്നൊരു വാക്ക് മലയാളത്തിലില്ല. എന്നാൽ ‘പോക്കണം’ എന്നതിന് ‘മാനം’ എന്ന് അർത്ഥം നൽകി കാണുന്നു. അതുപോലെ ‘പൊക്കണം’ എന്ന ഒരു വാക്കും കാണാനാകും. അതിന്റെ അർത്ഥം ‘ഭാണ്ഡം’ എന്നാണ്. ഈ രണ്ട് പദങ്ങളും ‘വിഡ്ഢിത്തം’ എന്ന അർത്ഥത്തെ നിഷ്പാദിക്കാത്തതിനാൽ ‘പോക്കണ’ എന്ന വാക്കിനെ പറ്റി കൂടുതൽ പഠിക്കേണ്ടതുണ്ട്. വാക്ക് നിലനിൽക്കുന്ന പദനിഷ്പത്തിപരവും സാമൂഹികവുമായ പശ്ചാത്തലങ്ങൾ പരിഗണിക്കുമ്പോൾ, യഥാർത്ഥത്തിൽ ആ വാക്ക് ഒറ്റ ധാതുവിൽ നിന്നും ഉണ്ടായതല്ല, മറിച്ച് ‘ പോക്ക് ‘, ‘എണ്ണ് ‘എന്നീ രണ്ട് വാക്കുകളുടെ സംയോജിത രൂപമാണെന്ന് കാണാവുന്നതാണ്. ‘പോക്ക്’ എന്നാൽ ‘പോകുന്നതിനുള്ള മാർഗ്ഗം’. ‘എൺ’ എന്നാൽ എട്ട്. പോക്കെണ്ണ് എന്നാൽ ‘എട്ട് മാർഗ്ഗങ്ങൾ’ എന്നർത്ഥം കൽപ്പിക്കാം. ഈ എട്ട് മാർഗ്ഗങ്ങൾ, അഷ്ടാംഗമാർഗം അല്ലാതെ മറ്റൊന്നുമല്ല. ‘തക്ക’ എന്ന പദത്തതിന് ‘ശരിയായത് (right), യോജിച്ചത് (proper) ഉചിതമായ, ചേര്‍ന്നത്, കൊള്ളാവുന്നത് ‘ എന്നൊക്കെ അർത്ഥം കാണുന്നു. അഷ്ടാംഗ മാർഗ്ഗങ്ങൾ(2) എട്ടും തുടങ്ങുന്നത് സമ്യക്(3) (സംസ്കൃതം) / സമ്മ (പാലി) എന്ന വാക്കോടുകൂടിയാണ്.  ഈ വാക്കിന്റെ അർത്ഥം ‘ശരിയായത് (right) /യോജിച്ചത് ‘ എന്നാണ്. ഇതിൽ നിന്നും ‘തക്കെണ്ണ’ എന്ന വാക്ക്, ശരിയായ എട്ട് എന്ന അർത്ഥത്തിൽ തക്ക, എൺ എന്നീ വാക്കുകൾ ചേർന്നുണ്ടായ ‘തക്കെണ്ണ്‘ എന്നതിന്റെ രൂപഭേദമാണെന്ന് കാണാവുന്നതാണ്. ശരിയായ എട്ട് എന്നത് അഷ്ടാംഗമാർഗ്ഗം തന്നെ. ചുരുക്കത്തിൽ തക്കെണ്ണായും പോക്കെണ്ണവും അഷ്ടാംഗമാർഗ്ഗത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന രണ്ട് പദങ്ങളാണെന്ന് വ്യക്തമാണ്. ബുദ്ധമതത്തിന്  വിരുദ്ധമായ തത്വശാസ്ത്രം ആധിപത്യത്തിലെത്തിയപ്പോൾ അഷ്ടാംഗ മാർഗത്തെ കുറിച്ച് പറയുന്നത് തന്നെ വിഡ്ഢിത്തം എന്ന നിലയിലേയ്ക്ക് എത്തിയെന്ന് മാത്രം. 

‘പോതോം പോക്കെണ്ണോം കെട്ടത്’ / ‘പോതോമില്ല പോക്കെണ്ണോമില്ല’ എന്ന ശൈലിയെയും ഇതോടൊപ്പം ചേർത്ത് വായിക്കണം. പോതം എന്നാൽ ബോധവും, പോക്കെണ്ണോം എന്നാൽ പോക്ക് എണ്ണും എന്ന് മനസിലാക്കിയാൽ ഇതിന്റെ അർത്ഥം ലഭിക്കുന്നതിന് ഏറെ പ്രയാസപ്പെടേണ്ടതില്ല. ബുദ്ധ മതത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനമായ ബോധവും, അഷ്ടാംഗ മാർഗ്ഗവും നഷ്ടമായത് / ഇല്ലാത്തത് എന്നാണ് ‘പോതവും പോക്കണ്ണോം കെട്ടത് ‘ എന്ന ശൈലിയുടെ അർത്ഥം. പോക്കെണക്കേട് എന്നൊരു പ്രയോഗവും നിലവിലുണ്ട്. നെറിയല്ലാത്തത് എന്നാണ് ഇതിന്റെ അർത്ഥം.  അഷ്ടാംഗ മാർഗ്ഗത്തിന് ചേരാത്തത് എന്ന പ്രാഥമിക അർത്ഥത്തിൽ നിന്നാണ് നെറിയല്ലാത്തത് എന്ന അർത്ഥം പിൽക്കാലത്ത് ഇതിന് ലഭിച്ചിട്ടുളളത്.

 

അഷ്ടാംഗ മാർഗ്ഗവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മറ്റൊരു ശൈലിയാണ് ‘ചാക്കനും പോക്കനും’.  സമൂഹത്തിലെ താഴെക്കിടയിലുളള ആളുകൾ(4) എന്നാണ് ഈ പ്രയോഗം കൊണ്ട് പൊതുവെ അർത്ഥമാക്കി വരുന്നത്. ചാക്കൻ, ശാക്യൻ എന്ന പദത്തിന്റെ ദ്രാവിഡ രൂപമാണ്.(5) ചാക്കയൻ എന്നും പറഞ്ഞ് കാണുന്നു. ശാക്യൻ ബുദ്ധനാണ്, ശാക്യ കുലത്തിൽ ജനിച്ചതിനാൽ. പോക്കൻ എന്നതിന് ചുറ്റിനടക്കുന്നവൻ (പോകുന്നവൻ), സര്‍വ്വവും പോക്കു(നശിപ്പിക്കു)ന്നവന്‍ എന്നീ അർത്ഥങ്ങളാണ് നൽകിക്കാണുന്നത്. എന്നാൽ പണ്ട് കാലത്ത്  ഈ വാക്ക് നല്ല രീതിയിൽ ആൾക്കാരുടെ സംജ്ഞാ നാമമായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നതായി കാണാം. മേൽപ്പറഞ്ഞ മോശപ്പെട്ട അർത്ഥത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ സംജ്ഞാ നാമ രൂപീകരണത്തിന് സാധ്യത കുറവാണല്ലോ. അപ്പോൾപ്പിന്നെ പോക്കൻ എന്ന പദത്തിന് ജനങ്ങൾ മൂല്യം കൽപ്പിച്ചിരുന്ന ഒരു അർത്ഥം തീർച്ചയായും ഉണ്ടായിരുന്നിരിക്കണം. പോക്ക് എന്ന പദത്തിന് പോകാനുളള മാർഗ്ഗം(6) എന്നൊരു അർത്ഥമുളളതായി കാണാം. പോക്കൻ എന്നാൽ മാർഗ്ഗിൻ എന്ന സംസ്കൃത വാക്കിന് തുല്യമായ ദ്രാവിഡ രൂപമാണെന്ന് കാണാം. മാർഗ്ഗം സ്വീകരിച്ചവനാണ് മാർഗ്ഗിൻ. ഈ മാർഗ്ഗം തീർച്ചയായും അഷ്ടാംഗ മാർഗ്ഗം തന്നെ. അതിൽ നിന്നാണ് മാർഗ്ഗം സ്വീകരിച്ചവൻ എന്ന അർത്ഥത്തിൽ പോക്കൻ എന്ന പേര് പ്രചാരത്തിൽ വന്നതെന്ന് ന്യായമായും കരുതാവുന്നതാണ്. ചാക്കനും പോക്കനും എന്നാൽ ബുദ്ധനും അഷ്ടാംഗമാർഗ്ഗം സ്വീകരിച്ചവനും എന്നർത്ഥം.

 

സമാനമായ മറ്റൊരു പ്രയോഗമാണ് ‘എമ്പോക്കി’. ഈ വാക്കിന് ‘ഏതു വഴിക്കും പോകുന്നവൻ, ഇരപ്പാളി, തെണ്ടി’ എന്നീ അർത്ഥങ്ങളാണ് സാധാരണയായി നൽകിക്കാണുന്നത്. മറ്റ് ദ്രാവിഡ ഭാഷകളിലൊന്നിലും എമ്പോക്കി എന്ന പ്രയോഗം കാണാനില്ല. സൂക്ഷ്മമായി നിരീക്ഷിച്ചാൽ എമ്പോക്കി എന്ന പദത്തിന് ബുദ്ധമതവുമായി ബന്ധമുള്ളതായി കാണാം. എമ്പോക്കിയെ, എൺ (അഷ്ടം) + പോക്കി (മാർഗ്ഗിൻ) എന്ന് പിരിച്ചതിനുശേഷം നേരെ സംസ്കൃതവൽക്കരിച്ചാൽ ‘അഷ്ടമാർഗിൻ’ എന്നാകുന്നത് കാണാം. അഷ്ടാംഗ മാർഗം സ്വീകരിച്ചവനാണ് എൺ പോക്കി അഥവാ എമ്പോക്കി. ബുദ്ധ ഭിക്ഷുക്കളുടെ ഭിക്ഷയെടുക്കലും, അലച്ചിലും, പിൽക്കാലത്തു അവർക്ക് സമൂഹത്തിലുണ്ടായിരുന്ന അംഗീകാരം നഷ്ടമായതുമെല്ലാം മേൽപ്പറഞ്ഞ അർത്ഥങ്ങൾ വന്നു ചേരുന്നതിന് കാരണമായിട്ടുണ്ടാകാം. 

 

മേൽപ്പറഞ്ഞ ശൈലികൾ പരിശോധിച്ചതിൽ നിന്നും ചില പൊതു നിഗമനങ്ങളിൽ എത്തിച്ചേരാൻ കഴിയും –

അടിസ്ഥാന ബൌദ്ധ ആശയമായ ബോധത്തെയും അഷ്ടാംഗ മാർഗ്ഗങ്ങളെയും കുറിച്ച് ജനങ്ങൾക്ക് അറിയാമായിരുന്നു. 

 പിൽക്കാലത്ത് ബൌദ്ധ ആയശയങ്ങൾക്ക് പ്രാധാന്യം നഷ്ടപ്പെടുകയും 

ജനങ്ങൾക്ക്  മനസിലാകാത്തവയായോ 

പ്രബല ജനവിഭാഗത്തിന് സ്വീകാര്യമല്ലാത്തവയായോ

പരിഹാസ്യ സംഗതിയായോ 

മാറുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.

ബുദ്ധന്റെ മാത്രമല്ല ബുദ്ധ ഭിക്ഷുക്കളുടെയും സാമൂഹിക സ്ഥാനത്തിന് അധഃപതനം സംഭവിക്കുന്നതായി കാണാം. ബൌദ്ധരെ അധഃകൃതരായി കാണുന്ന ഒരു സമൂഹം രൂപപ്പെട്ടു വരുന്നതിന്റെ നേർ സാക്ഷ്യം കാണാനാകും.

പാലി അല്ലെങ്കിൽ സംസ്കൃത പദങ്ങൾക്ക് തത്തുല്യമായ മലയാള പദങ്ങൾ രൂപം കൊണ്ടിട്ടുളളതായി കാണാം. ഇത് ആ ഭാഷയുമായി അടിസ്ഥാന ജനങ്ങൾക്ക് ഏറ്റവും ചുരുങ്ങിയ ബന്ധമെങ്കിലും ഉണ്ടായിരുന്നതിന്റെ സൂചനകൾ നൽകുന്നുണ്ട്.

ശൈലികളുടെ ദ്രാവിഡ ശബ്ദത്തിലുളള രൂപങ്ങൾക്ക് സാമൂഹിക സ്ഥാനത്തിൽ ഇടിവ് വന്നിട്ടുളളതായി കാണാം.

 

ചുരുക്കത്തിൽ, ഏതാണ്ട് രണ്ടായിരത്തിൽപ്പരം വർഷങ്ങൾക്ക് മുന്നേ രൂപപ്പെട്ട അഷ്ടാംഗ മാർഗ്ഗം എന്ന ആശയം, സാമൂഹിക വിപ്ലവകാരിയുടെ ഭാഗത്ത് നിന്ന് നോക്കുമ്പോൾ ഓരോരുത്തരും പിൻപറ്റേണ്ട നെറിയുടെ പര്യായമായും, പ്രതിവിപ്ലവകാരിയുടെ ഭാഗത്തെത്തുമ്പോൾ ഏറ്റവും നീചമായ അധിക്ഷേപ പ്രയോഗങ്ങളായും, ഓരേ ഭാഷയിൽ പരസ്പര വിരുദ്ധ രൂപങ്ങളായി പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നതിന് കാരണമായ സാമൂഹിക സംഘർഷങ്ങളിലേയക്ക് ഈ ശൈലികൾ വെളിച്ചം വീശുന്നുണ്ട്.