ആസക്തിരോഗങ്ങൾ (Addictive disorders)

ലഹരിവസ്തുക്കളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതും ആസക്തി ഉളവാക്കുന്നതുമായ വൈകല്യങ്ങൾ മനഃശാസ്ത്രത്തിലും മനോരോഗത്തിലും ഉള്ള ഒരു വിഭാഗമാണ്.  ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ പ്രശ്നകരമായ ഉപയോഗവും ആസക്തി നിറഞ്ഞ പെരുമാറ്റങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട നിരവധി അവസ്ഥകളും ഇതിൽ പെടുന്നു. ദോഷകരമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടും ചില പദാർത്ഥങ്ങളുടെ ഉപയോഗമോ ചില പെരുമാറ്റങ്ങളോ നിയന്ത്രിക്കാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മയാണ് ഈ വൈകല്യങ്ങളുടെ സവിശേഷത.  ആസക്തി ഉളവാക്കുന്ന പ്രധാന പദാർത്ഥങ്ങളിൽ മദ്യം, പുകയില, നിരോധിത മയക്കുമരുന്ന്, ചില കുറിപ്പടി മരുന്നുകൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. ചൂതാട്ടം പോലെയുള്ള പെരുമാറ്റങ്ങളും ഇതിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.

കാര്യമായ തകരാറുകളിലേക്കോ ദുരിതങ്ങളിലേക്കോ നയിക്കുന്ന ഒരു വസ്തുവിൻ്റെ ആവർത്തിച്ചുള്ള ഉപയോഗത്തെയാണ് ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ ഉപയോഗ വൈകല്യങ്ങൾ (Substance Use Disorders) സൂചിപ്പിക്കുന്നത്.  ലക്ഷണങ്ങളായാണ് ഈ തകരാറുകൾ സാധാരണയായി അടയാളപ്പെടുത്തുന്നത്. ആദ്യം വരുന്നത് ആഗ്രഹവും(craving) നിർബന്ധവുമാണ്(compulsion). പ്രസ്തുത പദാർത്ഥം ഉപയോഗിക്കാനുള്ള അനിയന്ത്രിതമായ, ശക്തമായ ആഗ്രഹവും പ്രേരണയുമാണിത്. ഒരു  പദാർത്ഥത്തിൻ്റെ ഉപയോഗത്തിലൂടെ ലഭിച്ചിരുന്ന അതേ പ്രഭാവം നേടുന്നതിന് ശരീരത്തിന് പദാർത്ഥത്തിൻ്റെ അളവ് കാലക്രമേണ വർദ്ധിപ്പിക്കേണ്ടതുണ്ട്, ഇത് ഉപയോഗ വർദ്ധനയിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.  ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ ഉപയോഗം കുറയുകയോ നിർത്തുകയോ ചെയ്യുമ്പോൾ ഉണ്ടാകുന്ന ശാരീരികവും മാനസികവുമായ ലക്ഷണങ്ങളെ പിൻവലിയൽ (withdrawal) ലക്ഷണങ്ങൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.  വിറയൽ, ഉത്കണ്ഠ, ഓക്കാനം, ക്ഷോഭം എന്നിങ്ങനെയുള്ള ലക്ഷണങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം. ആരോഗ്യപ്രശ്‌നങ്ങൾ, ബന്ധങ്ങളിലെ പ്രശ്‌നങ്ങൾ, തൊഴിൽ നഷ്‌ടങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെയുള്ള നെഗറ്റീവ് പ്രത്യാഘാതങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കുമ്പോഴും വ്യക്തികൾ ഈ പദാർത്ഥം ഉപയോഗിക്കുന്നത് തുടരുന്നു എങ്കിൽ അതിനെ നിയന്ത്രണം നഷ്‌ടപ്പെടുക (loss of control) എന്ന് പറയാം.  ഉത്തരവാദിത്തങ്ങളോടുള്ള അവഗണനയും (neglect of responsibilities)സംഭവിക്കുന്നു. ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ ഉപയോഗത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത് ജോലി സംബന്ധവും സാമൂഹികവും വ്യക്തിപരവുമായ ബാധ്യതകളോടുള്ള അവഗണനയിലേക്ക് നയിക്കുന്നു. 

ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ ഉപയോഗത്തിനുമപ്പുറം പെരുമാറ്റങ്ങൾ കൂടി ഉൾപ്പെടുത്തിക്കൊണ്ടാണ് ആസക്തിപെരുമാറ്റങ്ങൾ എന്ന പദം വിപുലീകരിച്ചിരിക്കുന്നത്.  ഇൻ്റർനെറ്റ് ഉപയോഗം, ഗെയിമിംഗ്, ഷോപ്പിംഗ് തുടങ്ങിയ ആസക്തി ഉളവാക്കുന്ന മറ്റ് പെരുമാറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഗവേഷണം തുടരുന്നുണ്ടെങ്കിലും ഈ വിഭാഗത്തിന് കീഴിലുള്ള ഏറ്റവും വ്യാപകമായി അംഗീകരിക്കപ്പെട്ട പെരുമാറ്റം ചൂതാട്ടമാണ്.  ഈ സ്വഭാവങ്ങൾ ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ ഉപയോഗ വൈകല്യങ്ങളുമായി സമാനതകൾ പങ്കിടുന്നു. അവ തലച്ചോറിൻ്റെ റിവാർഡ് സിസ്റ്റം സജീവമാക്കുകയും നിർബന്ധിതമായും അവ ചെയ്യണം എന്ന് തോന്നിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. 

കൂടുതൽ പണവുമായി ചൂതാട്ടം ചെയ്യണം എന്ന ആവശ്യകത, നിർത്താൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ അസ്വസ്ഥത, ഉപേക്ഷിക്കാനുള്ള ആവർത്തിച്ചുള്ള വിഫല ശ്രമങ്ങൾ, പ്രശ്നത്തിൻ്റെ വ്യാപ്തി മറയ്ക്കാൻ കള്ളം പറയൽ എന്നിവയൊക്കെയാണ് ചൂതാട്ട രോഗത്തിൻ്റെ സവിശേഷതകൾ.

തലച്ചോറിൻ്റെ റിവാർഡ് സിസ്റ്റം, പ്രത്യേകിച്ച് ന്യൂറോ ട്രാൻസ്മിറ്റർ ഡോപാമൈൻ, ആസക്തിരോഗങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നതിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്ക് വഹിക്കുന്നു.  മസ്തിഷ്കത്തിൻ്റെ ചില ഭാഗങ്ങളിൽ (ന്യൂക്ലിയസ് അക്യുമ്പൻസ് പോലുള്ളവ) ഡോപാമൈൻ റിലീസ് ചെയ്യുന്നത് സന്തോഷം, പെരുമാറ്റം ശക്തിപ്പെടുത്തുക എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.  കാലക്രമേണ മസ്തിഷ്കം ഇതിനോടൊക്കെ പൊരുത്തപ്പെടുന്നു. ഇത് സ്വാഭാവിക പ്രതിഫലങ്ങളോടുള്ള സംവേദനക്ഷമത കുറയ്ക്കുകയും ആനന്ദം അനുഭവിക്കാൻ ചില പ്രത്യേക പദാർത്ഥത്തെയോ പെരുമാറ്റത്തെയോ ആശ്രയിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. 

ആസക്തിരോഗങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രധാന മാനസികഘടകം കോഗ്നിറ്റീവ് ഡിസ്റ്റോർഷനുകളാണ്.  ആസക്തി നിറഞ്ഞ പെരുമാറ്റങ്ങളിലും ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ ഉപയോഗത്തിലും പലപ്പോഴും വികലമായ ചിന്താരീതികൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. വൈകാരിക നിയന്ത്രണമാണ് മറ്റൊരു ഘടകം.  ഈ വൈകല്യങ്ങളുള്ള പല വ്യക്തികളും സമ്മർദ്ദം, ആഘാതം, വൈകാരിക ക്ലേശങ്ങൾ എന്നിവയെ നേരിടാൻ ലഹരിവസ്തുക്കൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു.  ഇത് ആശ്രിതത്വത്തിൻ്റെ ഒരു ചക്രത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്നു.  ലഹരിവസ്തുക്കളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതും ആസക്തി ഉളവാക്കുന്നതുമായ വൈകല്യങ്ങൾ വിഷാദം, ഉത്കണ്ഠാ വൈകല്യങ്ങൾ, വ്യക്തിത്വവൈകല്യങ്ങൾ എന്നിവ പോലുള്ള മറ്റ് മാനസികാരോഗ്യ അവസ്ഥകളുടെ കൂടെ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. 

ഇതിന്റെ രോഗനിർണയ മാനദണ്ഡങ്ങളിൽ പല കാര്യങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്നു. ഉദ്ദേശിച്ചതിലും വലിയ അളവിൽ പദാർത്ഥം എടുക്കുക, പദാർത്ഥം നേടുന്നതിനോ ഉപയോഗിക്കുന്നതിനോ വീണ്ടെടുക്കുന്നതിനോ അമിതമായ സമയം ചെലവഴിക്കുക, പദാർത്ഥം  ഉപയോഗിക്കാതിരിക്കാനുള്ള നിരന്തരമായ ആഗ്രഹം പരാജയപ്പെടുക എന്നിവയൊക്കെ ആണത്.  മാനദണ്ഡങ്ങളുടെ എണ്ണത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി രോഗത്തിൻ്റെ തീവ്രത പലപ്പോഴും സൗമ്യമായതോ മിതമായതോ ഗുരുതരമായതോ ആയി തരംതിരിക്കപ്പെടുന്നു. 

ആസക്തി രോഗങ്ങൾക്കു പല തരത്തിലുള്ള ചികിത്സകൾ ലഭ്യമാണ്. വികലമായ ചിന്തകളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നതിനും ആരോഗ്യകരമായവ വികസിപ്പിക്കുന്നതിനുമുള്ള ഏറ്റവും ഫലപ്രദമായ ചികിത്സകളിലൊന്നാണ് കോഗ്നിറ്റീവ് ബിഹേവിയറൽ തെറാപ്പി (CBT).  ഇത് ഫലപ്രദമായ ഒരു ചികിത്സ ആണ്. ചില ലഹരിവസ്തുക്കളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട തകരാറുകൾക്ക്, ആസക്തി നിയന്ത്രിക്കുന്നതിനോ പിൻവലിക്കൽ ലക്ഷണങ്ങൾ കുറയ്ക്കുന്നതിനോ മരുന്നുകൾ ഉപയോഗിക്കുന്നു.  ഇത്തരം രോഗങ്ങളിൽ നിന്നും മുക്തി നേടുന്നവർക്കായി കമ്മ്യൂണിറ്റി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള പിന്തുണ നൽകുന്നു, ആൽക്കഹോളിക്സ് അനോണിമസ് (എഎ) അല്ലെങ്കിൽ നാർക്കോട്ടിക് അനോണിമസ് (എൻഎ) പോലുള്ള പ്രോഗ്രാമുകൾ.  ബിഹേവിയറൽ ഇടപെടലുകൾക്ക് അപകടകരമായ പെരുമാറ്റ രീതികൾ പരിഷ്‌ക്കരിക്കാനും ആവർത്തിച്ചുള്ള പ്രതിരോധത്തിനുള്ള കഴിവുകൾ നൽകാനും സാധിക്കും. 

ഇത്തരം വൈകല്യങ്ങൾക്ക് സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവുമായ പല പ്രത്യാഘാതങ്ങളും ഉണ്ട്. ആരോഗ്യ സംരക്ഷണ ചെലവുകൾ കൂടുക, ഉൽപ്പാദനക്ഷമത നഷ്ടപ്പെടുക, കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ കൂടുക, സാമൂഹിക അപര്യാപ്തത ഉണ്ടാകുക എന്നിവ ഉൾപ്പെടെയുള്ള ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ഉണ്ടാകാം. രോഗത്തിനെതിരെയുള്ള പ്രതിരോധം, നേരത്തെയുള്ള ഇടപെടൽ, പുനരധിവാസം എന്നിവയിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത് പൊതുജന ആരോഗ്യത്തിനു നല്ലതാകും.

ചുരുക്കത്തിൽ, ലഹരിവസ്തുക്കളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതും ആസക്തി ഉളവാക്കുന്നതുമായ വൈകല്യങ്ങൾ ജീവശാസ്ത്രപരവും മാനസികവും പാരിസ്ഥിതികവുമായ ഘടകങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന ബഹുമുഖമായ അവസ്ഥകളാണ്.  അവ വിട്ടുമാറാത്ത സ്വഭാവമുള്ളവയാണ് എങ്കിലും ശരിയായ ചികിത്സകളുടെയും ഇടപെടലുകളുടെയും സംയോജനത്തിലൂടെ ചികിത്സിക്കാവുന്നതാണ്. 

ലൈംഗികപ്രവർത്തനവൈകല്യങ്ങൾ (Sexual dysfunctions)

ലൈംഗികാഭിലാഷം, ഉത്തേജനം,ലൈംഗികസംതൃപ്തി കൈവരിക്കാനുള്ള കഴിവ് എന്നിവയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് വ്യക്തികൾ അനുഭവിച്ചേക്കാവുന്ന വിവിധ ബുദ്ധിമുട്ടുകളെയും ലൈംഗിക അപര്യാപ്തതകളെയും  ലൈംഗിക പ്രവർത്തനവൈകല്യങ്ങൾ എന്നു വിളിക്കാം.  ഉത്തേജനം, അതിന്റെ നിലനിൽപ്, രതിമൂർച്ഛ, തിരിച്ചുവരവ് എന്നിങ്ങനെയുള്ള ഘട്ടങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന ലൈംഗിക പ്രതികരണ ചക്രത്തിൻ്റെ ഏത് ഘട്ടത്തെയും ഈ അപര്യാപ്തത ബാധിക്കും.  ശാരീരികവും മനഃശാസ്ത്രപരവുമായ ഘടകങ്ങൾ ലൈംഗിക അപര്യാപ്തതകൾക്ക് കാരണമായേക്കാം. അത് അവയെ ബഹുമുഖമായ കാരണങ്ങളുള്ള സങ്കീർണ്ണമായ അവസ്ഥകളാക്കി മാറ്റുന്നു. 

ലൈംഗിക വൈകല്യങ്ങളെ പ്രധാനമായും നാലായി തരം തിരിക്കാം.  അഭിലാഷ സംബന്ധരോഗങ്ങൾ (ഡിസയർ ഡിസോർഡേഴ്സ്), ഉത്തേജനരോഗങ്ങൾ (അറൗസൽ ഡിസോർഡേഴ്സ്), രതിമൂർച്ഛാരോഗങ്ങൾ (ഓർഗാസം ഡിസോർഡേഴ്സ്), വേദന സംബന്ധരോഗങ്ങൾ (പെയിൻ ഡിസോർഡേഴ്സ്) എന്നിവയാണ് അവ. 

അഭിലാഷ സംബന്ധരോഗങ്ങൾ അഥവാ ഹൈപ്പോ ആക്റ്റീവ് സെക്ഷ്വൽ ഡിസയർ ഡിസോർഡേഴ്സ് ,ലൈംഗികനീരസരോഗങ്ങൾ (സെക്ഷ്വൽ അവേർഷൻ ഡിസോർഡേഴ്സ്) എന്നിവയിൽ ലൈംഗിക താൽപ്പര്യത്തിൻ്റെ അഭാവം അല്ലെങ്കിൽ ലൈംഗിക പ്രവർത്തനത്തിന്റെ അഭാവം എന്നിവ കൊണ്ടുണ്ടാകുന്ന അവസ്ഥകളാണ് കാണുന്നത്.  സ്ത്രീകളിലും പുരുഷന്മാരിലും പൊതുവായി കാണപ്പെടുന്ന, വൈകാരികമോ ഹോർമോൺപരമോ വ്യക്തിബന്ധസംബന്ധമോ ആയ ഘടകങ്ങളാൽ ഈ വൈകല്യങ്ങൾ ഉണ്ടാകാം. 

ഉത്തേജന വൈകല്യങ്ങൾ പുരുഷന്മാരിലും സ്ത്രീകളിലും വ്യത്യസ്തമായി കാണപ്പെടുന്നു.  പുരുഷന്മാരിൽ, ലൈംഗിക ബന്ധത്തിന് മതിയായ ഉദ്ധാരണം നേടാനോ നിലനിർത്താനോ കഴിയാത്ത ഉദ്ധാരണവൈകല്യം (Erectile Disfunction), അതുപോലെ സ്ത്രീകളിൽ, വേണ്ടത്ര ലൈംഗിക ഉത്തേജനം, ലൂബ്രിക്കേഷൻ പോലുള്ള ശാരീരിക പ്രതികരണം, എന്നിവ നേടാനോ നിലനിർത്താനോ ബുദ്ധിമുട്ടുന്ന സ്ത്രീ ലൈംഗിക ഉത്തേജന വൈകല്യം (Female Sexual Arousal Disorder) എന്നിവ കാണുന്നു.

രതിമൂർച്ഛാരോഗങ്ങൾ അഥവാ ഓർഗാസം ഡിസോർഡേഴ്സ് പുരുഷന്മാരിലും സ്ത്രീകളിലും വ്യത്യസ്തമായി കാണപ്പെടുന്നു.  പുരുഷന്മാരിൽ സ്ഖലനം വൈകുകയോ ശീഘ്രസ്ഖലനം സംഭവിക്കുകയോ ചെയ്യുന്ന പ്രശ്നങ്ങളാണ്.സ്ത്രീകളിൽ വേണ്ടത്ര  ഉത്തേജനം ഉണ്ടായിട്ടും രതിമൂർച്ഛ കൈവരിക്കാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മയായ അനോർഗാസ്മിയ ആണ് കാണപ്പെടുന്നത്.

വേദനാരോഗങ്ങൾ അഥവാ പെയിൻ ഡിസോർഡേഴ്സിൽ ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലേർപ്പെടുമ്പോഴുള്ള വേദനയെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഡിസ്പാരൂനിയയും യോനിയിലെ പേശികളുടെ അനിയന്ത്രിതമായ സങ്കോചങ്ങൾ വഴി സംഭവിക്കുന്ന വജൈനിസ്മസും ഉൾപ്പെടുന്നു.

ജീവശാസ്ത്രപരവും മനഃശാസ്ത്രപരവും സാമൂഹികപരവും ജീവിതശൈലീപരവും ആയ ഘടകങ്ങൾ ലൈംഗിക വൈകല്യങ്ങളുടെ കാരണങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു. 

ജീവശാസ്ത്രപരമായ ഘടകങ്ങളിൽ ഹോർമോൺ അസന്തുലിതാവസ്ഥ (ഉദാഹരണമായി കുറഞ്ഞ ടെസ്റ്റോസ്റ്റിറോൺ അല്ലെങ്കിൽ ഈസ്ട്രജൻ), വിട്ടുമാറാത്ത  രോഗങ്ങൾ (പ്രമേഹം അല്ലെങ്കിൽ ഹൃദ്രോഗം പോലുള്ളവ), ന്യൂറോളജിക്കൽ അവസ്ഥകൾ, മരുന്നുകളിൽ നിന്നുള്ള പാർശ്വഫലങ്ങൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്നു. കുറഞ്ഞ രക്തയോട്ടം, നാഡി ക്ഷതം,  പ്രായമാകൽ എന്നിവ പുരുഷന്മാരിലെ ലൈംഗികപ്രവർത്തനത്തെ ബാധിക്കും.  ആർത്തവവിരാമം, ഗർഭം, അല്ലെങ്കിൽ ഹോർമോൺ വ്യതിയാനങ്ങൾ എന്നിവ കാരണം സ്ത്രീകൾക്ക് ലൈംഗിക അപര്യാപ്തത അനുഭവപ്പെടാം. 

മനഃക്ലേശം, ഉത്കണ്ഠ, വിഷാദം, ആത്മാഭിമാനം കുറയൽ, മുൻകാല ലൈംഗിക ദുരുപയോഗം ഉൾപ്പെടെയുള്ള മാനസിക ആഘാതം എന്നിവയാണ് ലൈംഗികാഭിലാഷത്തെയും പ്രകടനത്തെയും സാരമായി ബാധിക്കുന്ന മനഃശാസ്ത്രപരമായ ഘടകങ്ങൾ.  പരാജയ ഭയം ആണ് അതിൽ ഒന്ന്. യഥാർത്ഥ പരാജയത്തിലേക്ക് നയിക്കുന്ന പ്രവർത്തനരഹിതമായ ഒരു ചക്രം സൃഷ്ടിക്കാൻ പ്രകടനഉത്കണ്ഠ കാരണമായേക്കാം.

ബന്ധങ്ങളിലെ പൊരുത്തക്കേടുകൾ, ആശയവിനിമയ പ്രശ്‌നങ്ങൾ, സാംസ്‌കാരികമോ  മതപരമോ ആയ വിലക്കുകൾ, സാമൂഹിക സമ്മർദ്ദം എന്നിവ വ്യക്തിബന്ധസംബന്ധമോ സാമൂഹികമോ ആയ ഘടകങ്ങളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.  വൈകാരിക അകലം അല്ലെങ്കിൽ പരിഹരിക്കപ്പെടാത്ത സംഘർഷങ്ങൾ അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന ദമ്പതികളിൽ ലൈംഗിക സംതൃപ്തിക്കുറവ് കണ്ടേക്കാം. 

ലഹരിവസ്തുക്കളുടെ ദുരുപയോഗം, അമിതമായ മദ്യപാനം, പുകവലി, ഉദാസീനമായ ജീവിതശൈലി എന്നിങ്ങനെയുള്ള ജീവിതശൈലി ഘടകങ്ങളും ഇതിന്റെ കാരണങ്ങളാണ്.  അമിതവണ്ണവും മോശം ഭക്ഷണക്രമവും ശാരീരിക പ്രശ്‌നങ്ങൾ വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും ലൈംഗിക പ്രവർത്തനത്തെ ബാധിക്കുകയും ചെയ്യും. 

ലൈംഗിക വൈകല്യങ്ങൾക്കുള്ള നിരവധി ചികിത്സാരീതികൾ ഉണ്ട്.  സൈക്കോതെറാപ്പിയും കൗൺസിലിംഗും അത്തരത്തിലുള്ള ചികിത്സാ ഉപാധിയാണ്.  കോഗ്നിറ്റീവ്-ബിഹേവിയറൽ തെറാപ്പിയും (CBT) സെക്‌സ് തെറാപ്പിയും ലൈംഗിക അപര്യാപ്തതയുടെ മാനസികവും ആപേക്ഷികവുമായ കാരണങ്ങൾ പരിഹരിക്കാൻ സഹായിക്കും.  ആശയവിനിമയ കഴിവുകൾ, വൈകാരിക അടുപ്പം മെച്ചപ്പെടുത്തൽ, പ്രകടന ഉത്കണ്ഠ കുറയ്ക്കൽ എന്നിവയിൽ തെറാപ്പി ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു.  അപര്യാപ്തതയെ ആശ്രയിച്ച് ഔഷധശാസ്ത്രപരമായ (ഫാർമക്കോളജിക്കൽ) ചികിത്സകൾ വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു.  ഉദാഹരണത്തിന്, സിൽഡെനാഫിൽ (വയാഗ്ര) പോലുള്ള മരുന്നുകൾ ഉദ്ധാരണക്കുറവിന് സഹായിക്കും, അതേസമയം ഹോർമോൺ തെറാപ്പികൾ ഹോർമോൺ അസന്തുലിതാവസ്ഥ കാരണം ഉണ്ടാകുന്ന കുറഞ്ഞ ലൈംഗികതൃഷ്ണ (ലിബിഡോ) വർധിപ്പിക്കും.  ഭക്ഷണക്രമം മെച്ചപ്പെടുത്തുക, വ്യായാമം ചെയ്യുക, പുകവലി ഉപേക്ഷിക്കുക, മദ്യപാനം കുറയ്ക്കുക തുടങ്ങിയ ജീവിതശൈലി മാറ്റങ്ങൾ ലൈംഗിക പ്രവർത്തനത്തെ ഗണ്യമായി മെച്ചപ്പെടുത്തും. സാവധാനവും പരിപൂർണ്ണ ശ്രദ്ധയോടെയും വർത്തമാനകാലത്തിൽ ശ്രദ്ധ ഊന്നും വിധം പ്രവർത്തികൾ ചെയ്യാൻ നിർദ്ദേശിക്കുന്ന രീതി (mindfulness)  വിശ്രമ തന്ത്രങ്ങൾ എന്നിങ്ങനെയുള്ള മനഃശാസ്‌ത്രപരമായ വിദ്യകൾ ഉത്കണ്ഠ കുറയ്ക്കും. 

വൈകാരിക ക്ലേശം, കുറ്റബോധം, ലജ്ജ, നിരാശത എന്നിവയുമായി പലപ്പോഴും ലൈംഗിക വൈകല്യങ്ങൾ ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.   ലൈംഗിക പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മ ബന്ധങ്ങളെ വഷളാക്കുകയും മൊത്തത്തിലുള്ള ജീവിത നിലവാരം കുറയ്ക്കുകയും ചെയ്യും.  മനഃശാസ്ത്രപരമായി, അപര്യാപ്തത, വിഷാദം, ഒറ്റപ്പെടൽ തുടങ്ങിയ വികാരങ്ങളിലേക്ക് അത് നയിച്ചേക്കാം. 

ചുരുക്കത്തിൽ, ജീവശാസ്ത്രപരവും മാനസികവും സാമൂഹികവുമായ ഘടകങ്ങളുടെ സംയോജനത്താൽ സ്വാധീനിക്കപ്പെടുന്ന സങ്കീർണ്ണമായ അവസ്ഥകളാണ് ലൈംഗിക വൈകല്യങ്ങൾ.  അവയുടെ ചികിത്സയ്ക്ക് പലപ്പോഴും വൈദ്യശാസ്ത്ര, മനഃശാസ്ത്ര , പെരുമാറ്റപരമായ ചികിത്സകൾ സംയോജിപ്പിച്ച് ഒരു മൾട്ടി ഡിസിപ്ലിനറി സമീപനം ആവശ്യമാണ്.  ഈ അപര്യാപ്തതകളെ സമഗ്രമായി അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നത് ലൈംഗിക ക്ഷേമത്തിലും വൈകാരിക ആരോഗ്യത്തിലും കാര്യമായ പുരോഗതിയിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം. 

ശരീരസംബന്ധലക്ഷണരോഗങ്ങൾ (Somatic symptom disorders)

വേദനയോ ക്ഷീണമോ പോലുള്ള ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങളിൽ അമിതമായ ശ്രദ്ധ ചെലുത്തുന്ന മാനസികാവസ്ഥകളുടെ ഒരു കൂട്ടമാണ്  ശരീരസംബന്ധലക്ഷണരോഗങ്ങൾ.  കാര്യമായ വൈകാരിക ക്ലേശം ഉണ്ടാക്കുകയും ദൈനംദിന പ്രവർത്തനങ്ങളെ തടസ്സപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന രോഗങ്ങളാണ് ഇവ. ഒരു രോഗാവസ്ഥയ്ക്ക് പൂർണ്ണമായി വിശദീകരിക്കാനാകാത്തതോ നിലവിലുള്ള അവസ്ഥയ്ക്ക് ആനുപാതികമല്ലാത്തതോ ആയ ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങളുടെ സാന്നിധ്യത്താൽ ഈ വൈകല്യങ്ങളെ തരം തിരിച്ചിരിക്കുന്നു.  രോഗലക്ഷണങ്ങളോടുള്ള വ്യക്തിയുടെ പ്രതികരണം അവയുടെ തീവ്രതയുമായി ബന്ധപ്പെടുത്തുമ്പോൾ പലപ്പോഴും അമിതമാണ്. രോഗലക്ഷണങ്ങളെ കുറിച്ചുള്ള ആശങ്ക കാര്യമായ  വൈകാരികവും പെരുമാറ്റപരവുമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾക്ക് ഇടയാക്കും. 

ശാരീരികലക്ഷണങ്ങൾ, അമിതമായ ചിന്തകൾ, വികാരങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ പെരുമാറ്റങ്ങൾ, വൈകല്യമുള്ള പ്രവർത്തനം, വിട്ടുമാറാത്ത ലക്ഷണങ്ങൾ എന്നിവ ഈ രോഗങ്ങളുടെ പ്രധാന സ്വഭാവസവിശേഷതകളിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു.   വേദന, തലകറക്കം, ക്ഷീണം പോലെയുള്ള രോഗാവസ്ഥയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതോ അല്ലാത്തതോ ആയ ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങളാണ്.

ശരീരസംബന്ധലക്ഷണരോഗങ്ങൾ ഉള്ള വ്യക്തികൾ അവരുടെ ആരോഗ്യത്തെക്കുറിച്ച് അമിതമായ ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിക്കുന്നു. ചിന്തകളോ വികാരങ്ങളോ പെരുമാറ്റങ്ങളോ ആയി അവ കാണപ്പെടാം. തങ്ങളുടെ രോഗലക്ഷണങ്ങളിൽ തീവ്രമായി ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന ആൾക്കാരാണ് ഇവർ.  രോഗലക്ഷണങ്ങളുടെ തീവ്രതയെക്കുറിച്ച് അവർ വിഷമിച്ചേക്കാം, ഇടയ്ക്കിടെ വൈദ്യസഹായം തേടാം, ചിലപ്പോൾ  സാധാരണ ശാരീരിക സംവേദനങ്ങൾ അപകടകരമാണെന്ന് തെറ്റായി വ്യാഖ്യാനിക്കാം.  ഇത്തരത്തിലുള്ള ആളുകൾക്ക് പ്രവർത്തന വൈകല്യവും ഉണ്ട്.  ജോലി, സാമൂഹിക പ്രവർത്തനങ്ങൾ, ബന്ധങ്ങൾ എന്നിവയുൾപ്പെടെയുള്ള ദൈനംദിന ജീവിതത്തെ ഇത്തരത്തിലുള്ള ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങളും അവയോടുള്ള വ്യക്തിയുടെ പ്രതികരണവും തടസ്സപ്പെടുത്തുന്നു. ഒരു രോഗാവസ്ഥയുടെ അഭാവത്തിൽ പോലും ഈ തകരാറുകൾ ദീർഘകാലത്തേക്ക് നിലനിൽക്കുകയും, അവയുണ്ടാക്കുന്ന ദുരിതം  വർഷങ്ങളോളം നീണ്ടുനിൽക്കുകയും ചെയ്യും.

വിവിധ തരത്തിലുള്ള ശരീരസംബന്ധലക്ഷണരോഗങ്ങൾ ഉണ്ട്.  സോമാറ്റിക് സിംപ്റ്റം ഡിസോർഡറിൽ (എസ്എസ്ഡി) വ്യക്തികൾ ഒന്നോ അതിലധികമോ വിഷമിപ്പിക്കുന്നതോ  ദൈനംദിന ജീവിതത്തിൽ കാര്യമായ തടസ്സമുണ്ടാക്കുന്നതോ ആയ ശാരീരികലക്ഷണങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്നു. ഈ ലക്ഷണങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട അമിതമായ ചിന്തകളും പെരുമാറ്റങ്ങളും അവയുടെ യഥാർത്ഥ കാഠിന്യത്തിനോ മെഡിക്കൽ വിശദീകരണത്തിനോ ആനുപാതികമല്ല.  വൈദ്യശാസ്‌ത്രപരമായ ഉറപ്പുനൽകിയിട്ടും സ്ഥിരമായ ആരോഗ്യപ്രശ്‌നങ്ങൾ ഇതിൽ ഉൾപ്പെട്ടേക്കാം.  ഇൽനെസ് ആൻക്‌സൈറ്റി ഡിസോർഡർ (ഹൈപ്പോകോൺഡ്രിയാസിസ്) എന്നത് ചെറിയ ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങൾ ഇല്ലാത്ത അവസ്ഥയിൽ പോലും ഗുരുതരമായ ഒരു അസുഖം ഉണ്ട് എന്ന തോന്നൽ ഈ അസുഖത്തിന് ഉണ്ട്. ഈ വൈകല്യമുള്ള വ്യക്തികൾ സാധാരണ ശാരീരിക സംവേദനങ്ങളെ ഗുരുതരമായ രോഗത്തിൻ്റെ സൂചകങ്ങളായി തെറ്റായി വ്യാഖ്യാനിക്കുകയും അമിതമായ ആരോഗ്യ സംബന്ധമായ പെരുമാറ്റങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുകയും ചെയ്യുന്നു. അതായത്, രോഗലക്ഷണങ്ങൾക്കായി അവരുടെ ശരീരം ആവർത്തിച്ച് പരിശോധിക്കുകയും നിരവധി വൈദ്യപരിശോധനകൾ തേടുകയും ചെയ്യുന്നു.  ഫങ്ഷണൽ ന്യൂറോളജിക്കൽ സിംപ്റ്റം ഡിസോർഡർ അല്ലെങ്കിൽ കൺവെർഷൻ ഡിസോർഡർ ആണ് മറ്റൊരു തരം.  ഈ തകരാറിൽ, മാനസിക സമ്മർദ്ദമോ സംഘർഷമോ ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങളായി പരിവർത്തനം ചെയ്യപ്പെടുന്നു. പലപ്പോഴും  ചലനം, ഇന്ദ്രിയാനുഭൂതി എന്നീ പ്രവർത്തനങ്ങളെ ബാധിക്കുന്നു, ഇതിൽ പക്ഷാഘാതം, വിറയൽ, അന്ധത എന്നിവ ഉൾപ്പെടാം.  ഈ ലക്ഷണങ്ങൾ മനഃപൂർവ്വം ഉണ്ടാക്കുന്നതല്ല, മെഡിക്കൽ പരിശോധനയിലൂടെ വിശദീകരിക്കാനുമാവില്ല.  ഫാക്റ്റിഷ്യസ് ഡിസോർഡർ മറ്റൊരു തരമാണ്.  ഇത്തരം രോഗമുള്ള വ്യക്തികൾ രോഗലക്ഷണങ്ങൾ മനഃപൂർവ്വം കെട്ടിച്ചമയ്ക്കുകയോ പെരുപ്പിച്ചു കാണിക്കുകയോ ചെയ്യുന്നു. ഇത് ഒന്നുകിൽ തങ്ങളിൽ തന്നെ (സ്വയം അടിച്ചേൽപ്പിക്കപ്പെട്ട ഫാക്റ്റിഷ്യസ് ഡിസോർഡർ) ആകാം അല്ലെങ്കിൽ മറ്റുള്ളവരിൽ (മറ്റൊരാളിൽ അടിച്ചേൽപ്പിക്കുന്ന ഫാക്റ്റിഷ്യസ് ഡിസോർഡർ) ആകാം. ഭൗതിക നേട്ടത്തിനുവേണ്ടിയല്ല മറിച്ചു രോഗമുള്ള വ്യക്തി ആകാനാണ് അവർ ഇങ്ങനെ ചെയ്യുന്നത്.

ശരീരസംബന്ധലക്ഷണരോഗങ്ങളുടെ കൃത്യമായ കാരണങ്ങൾ പൂർണ്ണമായി മനസ്സിലായിട്ടില്ല എങ്കിൽ കൂടിയും അവ ജനിതക, ജീവശാസ്ത്ര, മനഃശാസ്ത്ര, സാമൂഹിക ഘടകങ്ങളുടെ സംയോജനത്തിൽ നിന്നാണെന്ന് വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു.  ശരീരസംബന്ധലക്ഷണരോഗങ്ങളുടെ കുടുംബ ചരിത്രം ഉള്ളവരിൽ ഈ അവസ്ഥകൾ ഉണ്ടാകാനുള്ള സാധ്യത വർദ്ധിപ്പിച്ചേക്കാം.   ശരീരസംബന്ധലക്ഷണരോഗങ്ങൾ ഉള്ള വ്യക്തികൾക്ക് പലപ്പോഴും ഉത്കണ്ഠയോ വിഷാദമോ വ്യക്തിത്വ വൈകല്യങ്ങളോ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. ഇത് ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അവരുടെ ഉത്കണ്ഠ വർദ്ധിപ്പിക്കും.  ദുരുപയോഗം അല്ലെങ്കിൽ അവഗണന പോലുള്ള ആദ്യകാല ആഘാതങ്ങൾ, കുടുംബ രോഗങ്ങളുടെ ചരിത്രം അല്ലെങ്കിൽ കുട്ടിക്കാലത്തെ ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങളിൽ അമിതമായ ശ്രദ്ധ എന്നിവ വ്യക്തികളെ ശരീരസംബന്ധലക്ഷണരോഗങ്ങളിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം.  സാധാരണ ശാരീരിക സംവേദനങ്ങളുടെ തെറ്റായ വ്യാഖ്യാനം, ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള ഉയർന്ന അവബോധം, സമ്മർദ്ദത്തെ നേരിടാനുള്ള കഴിവില്ലായ്മ എന്നിവ  ഇവയുടെ വികാസത്തിലേക്ക് നയിച്ചേക്കാം.  സാംസ്കാരികവും സാമൂഹികവുമായ ഘടകങ്ങളും കാരണങ്ങളാകാം.  ചില സമൂഹങ്ങളോ കുടുംബങ്ങളോ ശാരീരിക ആരോഗ്യത്തിന് ശക്തമായ ഊന്നൽ നൽകുന്നു. ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങളിൽ മാനസിക വിഷമം പ്രകടിപ്പിക്കാൻ ഇത് വ്യക്തികളെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നു. 

ശരീരസംബന്ധലക്ഷണരോഗങ്ങളുടെ ചികിത്സയ്ക്ക് പലപ്പോഴും കോഗ്നിറ്റീവ് ബിഹേവിയറൽ തെറാപ്പി (CBT), സൈക്കോ എഡ്യൂക്കേഷൻ, മൈൻഡ്ഫുൾനെസ്-ബേസ്ഡ് സ്ട്രെസ് റിഡക്ഷൻ (MBSR), മരുന്നുകൾ എന്നിവ ഉൾപ്പെടുന്ന ഒരു മൾട്ടി-ഡിസിപ്ലിനറി സമീപനം ആവശ്യമാണ്.  കോഗ്നിറ്റീവ് ബിഹേവിയറൽ തെറാപ്പി (CBT) ആണ് ഏറ്റവും സാധാരണവും ഫലപ്രദവുമായ ചികിത്സ. രോഗലക്ഷണങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള വികലമായ ചിന്താരീതികളെ വെല്ലുവിളിക്കാനും അവരുടെ ശാരീരിക വികാരങ്ങളെ നേരിടാൻ ആരോഗ്യകരമായ മാർഗ്ഗങ്ങൾ വികസിപ്പിക്കാനും ഈ ചികിത്സ രോഗികളെ സഹായിക്കുന്നു.   വ്യക്തികൾക്ക് അവരുടെ രോഗലക്ഷണങ്ങളെ കുറിച്ച് കൃത്യമായ വിവരങ്ങൾ നൽകുകയും അവരുടെ ആരോഗ്യത്തെ കുറിച്ച് അവർക്ക് ഉറപ്പ് നൽകുകയും ചെയ്യുന്നത് സൈക്കോ എഡ്യൂക്കേഷനിൽ ഉൾപ്പെടുന്നു, ഇത് ശാരീരിക ലക്ഷണങ്ങളെപ്പറ്റിയുള്ള അമിതമായ ചിന്തയും ഉത്കണ്ഠയും കുറയ്ക്കും.  ഏകാഗ്രധ്യാനം, ചെയ്യുന്ന പ്രവൃത്തിയിൽപരിപൂർണ്ണ ശ്രദ്ധ ചെലുത്തൽ  എന്നിവ പോലുള്ള സാങ്കേതിക വിദ്യകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒന്നാണ് മൈൻഡ്‌ഫുൾനെസ്-ബേസ്ഡ് സ്ട്രെസ് റിഡക്ഷൻ (MBSR). അത് രോഗികളെ നിലവിലെ നിമിഷത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാനും അവരുടെ ആരോഗ്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഉത്കണ്ഠയുടെ തീവ്രത കുറയ്ക്കാനും സഹായിക്കും.   ആൻ്റീഡിപ്രസൻ്റുകൾ പോലെയുള്ള മരുന്നുകൾ നിർദ്ദേശിക്കപ്പെടാം, പ്രത്യേകിച്ചും വ്യക്തിക്ക് ഉത്കണ്ഠയോ വിഷാദമോ ഒരുമിച്ച് നിലനിൽക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ.  ശാരീരിക  ലക്ഷണങ്ങളും മനഃശാസ്ത്രപരമായ വശങ്ങളും അഭിസംബോധന ചെയ്യപ്പെടുന്നുവെന്ന് ഉറപ്പാക്കാൻ മാനസികാരോഗ്യവിദഗ്ധരും പ്രാഥമിക പരിചരണ ദാതാക്കളും തമ്മിലുള്ള ഒരു സഹകരണ സമീപനം നിർണായകമാണ്.

രോഗത്തിൻ്റെ തരവും കാഠിന്യവും, ചികിത്സയോടുള്ള വ്യക്തിയുടെ പ്രതികരണശേഷി, ഒപ്പം നിലനിൽക്കുന്ന മാനസിക അവസ്ഥകളുടെ സാന്നിധ്യം എന്നിവയെ ആശ്രയിച്ച് ഈ രോഗത്തിന്റെ ശമനം വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു.  ഉചിതമായ ചികിത്സയിലൂടെ, പല വ്യക്തികൾക്കും അവരുടെ  രോഗലക്ഷണങ്ങൾ നിയന്ത്രിക്കാനും അവരുടെ ജീവിതനിലവാരം മെച്ചപ്പെടുത്താനും സാധിക്കും. എന്നിരുന്നാലും ചില വ്യക്തികളിൽ ഇത് വിട്ടുമാറാത്ത രീതിയിൽ ഉള്ളതാകാം.  ഈ വൈകല്യങ്ങൾ മനസ്സും ശരീരവും തമ്മിലുള്ള സങ്കീർണ്ണമായ ബന്ധത്തെ എടുത്തുകാണിക്കുന്നു. മാനസിക ക്ലേശം ശാരീരിക രോഗമായി എങ്ങനെ പ്രകടമാകുമെന്ന് ഇത് ചിത്രീകരിക്കുന്നു.  രോഗത്തിൻ്റെ വൈകാരികവും ശാരീരികവുമായ ഘടകങ്ങളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുക എന്നതാണ് ഇതിന്റെ ചികിത്സയിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട കാര്യം.