രാമായണത്തിൽ,ഇന്ദ്രജിത്തിൻ്റെ ശക്തിയേറിയ അസ്ത്രമേറ്റ് ലക്ഷ്മണൻ മൃതപ്രായനായപ്പോൾ, അദ്ദേഹത്തെ ചികിത്സിക്കാൻ ലങ്കയിലെ വിദഗ്ദ്ധനായ വൈദ്യൻ സുഷേണൻ ആണ് എത്തുന്നത്. സൈനിക ചികിത്സ( Military Medicine) പ്രധാന വിഷയമായിരുന്നു.സൈന്യത്തോടൊപ്പം വൈദ്യസംഘങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. മുറിവുണക്കാനും എല്ലുകൾ കൂട്ടിച്ചേർക്കാനുമുള്ള ഔഷധസസ്യങ്ങളെ കുറിച്ച് അവർക്ക് അറിയാമായിരുന്നു. ഹനുമാൻ കൊണ്ടുവരുന്ന ഔഷധ സസ്യങ്ങളുടെ മല അതാണ് വ്യക്തമാക്കുന്നത്.ശസ്ത്രക്രിയാ സംഘങ്ങളും യുദ്ധരംഗത്തെ മാനസികാഘാതം കുറയ്ക്കാനുള്ള സംഘങ്ങളും -ട്രോമ കെയർ (Trauma Care)-ഉണ്ടായിരുന്നു.ശസ്ത്രക്രിയയെക്കുറിച്ചുള്ള ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പഴക്കമേറിയതും വിശദവുമായ രേഖകളിൽ ഒന്നാണ് സുശ്രുത സംഹിത.125-ലധികം ശസ്ത്രക്രിയാ ഉപകരണങ്ങളെക്കുറിച്ചും, അവയുടെ ഉപയോഗങ്ങളെക്കുറിച്ചും ഇതിൽ വിവരിക്കുന്നു.
8 തരം ശസ്ത്രക്രിയാ നടപടിക്രമങ്ങളെ (ഉദാഹരണത്തിന്, ഛേദനം- മുറിക്കൽ, ഭേദനം- കീറൽ, ലേഖനം- ചുരണ്ടൽ) കുറിച്ച് വിശദീകരിക്കുന്നു.കണ്ണിൻ്റെ തിമിര ശസ്ത്രക്രിയ, സൗന്ദര്യവർദ്ധക ശസ്ത്രക്രിയകൾ (പ്ലാസ്റ്റിക് സർജറി), പ്രത്യേകിച്ച് റൈനോപ്ലാസ്റ്റി (മൂക്ക് വെച്ചുപിടിപ്പിക്കൽ) എന്നിവയെക്കുറിച്ച് വിശദമായ വിവരണങ്ങൾ ഇതിലുണ്ട്.കണ്ണ്, ചെവി, മൂക്ക്, തൊണ്ട (E.N.T) എന്നിവയുടെ ചികിത്സാരീതികൾ (ശലക്യതന്ത്രം),വിഷബാധയും അതിനുള്ള പ്രതിവിധികളും, വിഷചികിത്സ (Agada Tantra), കായചികിത്സ (Internal Medicine), കൗമാരഭൃത്യം (Pediatrics) എന്നിവയെക്കുറിച്ചും പ്രതിപാദിക്കുന്നു.ഈ ഗ്രന്ഥത്തിൽ മൊത്തം 186 അധ്യായങ്ങളുണ്ട്. 1,120 രോഗങ്ങളെ വിവരിക്കുന്നു. ശരീരം/ആത്മാവ് ഇതിനെ വിഭജിക്കപ്പെട്ട രീതിയിൽ പരിഗണിക്കുന്ന ദർശനങ്ങളൊന്നുമല്ല സ്വാഭാവികമായും സുശ്രുതനെ നിയന്ത്രിച്ചത്.ശാരീരിക രോഗങ്ങൾ മാനസിക രോഗങ്ങളെയും മറിച്ചും നിർണ്ണയിക്കുമെന്ന് അറിയാമായിരുന്നു.സുശ്രുത സംഹിതയിൽ……